Người khỏi bệnh vẫn có thể lây lan virus corona

Xu hướng giảm ca nhiễm mới tại Trung Quốc bị đảo ngược với số ca dương tính virus corona ngày 20/2 tăng lên 899 người, chỉ một ngày sau khi chỉ số này ở mức thấp kỷ lục.

Triệu Kiến Bình, chuyên gia đầu ngành về bệnh đường hô hấp tại Trung Quốc, nhận định cuộc chiến với đại dịch virus corona như "trận chiến kéo cưa" khi số ca nhiễm mới giảm nay lại tăng.

"Chúng ta không thể nghỉ ngơi. Chỉ số này có thể tăng trở lại", ông Triệu, Chủ nhiệm Khoa Hô hấp và Bệnh truyền nhiễm, Bệnh viện Đồng Tế - Đại học Khoa học Kỹ thuật Hoa Trung, trưởng nhóm chuyên gia đang hỗ trợ khống chế dịch ở tỉnh Hồ Bắc, nhấn mạnh.

Trả lời trên tuần san Nam Phương Nhân Vật của Quảng Châu, Trung Quốc, ông Triệu lưu ý có những trường hợp nhiễm virus corona sau khi hồi phục được xét nghệm lại vẫn phát hiện dấu vết của chủng virus chết người này.

Một số nghiên cứu tại Canada cũng có kết quả tương tự. Xét nghiệm chất dịch từ mũi và cổ họng từ một cặp đôi đã hồi phục sau khi nhiễm virus corona cho thấy vẫn có dấu vết của virus.

"Chúng ta cũng có trường hợp như vậy. Điều này rất nguy hiểm. Không biết phải đặt những bệnh nhân này ở đâu bây giờ? Chúng ta không thể để họ về nhà vì có thể lây bệnh cho người khác, cũng không thể giữ họ ở lại bệnh viện mãi trong khi nguồn lực đang bị kéo mỏng", ông Triệu nói.

Ông nhắc lại khi đội chuyên gia của ông tới bệnh viện ở Vũ Hán chuyên điều trị các ca truyền nhiễm hôm 30/12, ở đây mới chỉ có 27 ca. Con số này đã tăng nhanh vào ngày 10/1 với những ca lây nhiễm ngay giữa những nhân viên y tế.

"Số bệnh nhân nhảy từ 27 lên 70.000. Bệnh này lây rất nhanh", ông nói.

Các chuyên gia cảnh báo vẫn còn quá sớm để kết luận Trung Quốc đã đạt đỉnh dịch. Nhiều người hoài nghi quá trình lây nhiễm trong cộng đồng vẫn chưa được kiểm soát hoàn toàn.

Nghiên cứu mới đây chỉ ra tổn thương gây ra bởi nCoV đôi khi không chỉ do virus mà đến từ chính hệ miễn dịch của cơ thể người bệnh.

Số người chết vì virus corona liên tục tăng, thậm chí ở cả các bác sĩ tuyến đầu chống dịch, đặt ra một câu hỏi căn bản: làm thế nào virus khiến con người bị ốm, làm thế nào chúng giết một số người?

Chưa ai rõ vì sao nCoV gây tỷ lệ tử vong khá khiêm tốn trên bệnh nhân - 2% số người nhiễm theo số liệu hiện có. Dựa trên tài liệu sẵn có về các bệnh tương tự như SARS, các chuyên gia giả thiết sự khác biệt giữa nhiễm trùng gây chết người và một cơn cảm lạnh nặng. Điều này có thể phụ thuộc vào tương tác giữa virus và hệ thống miễn dịch.

Thông thường, virus tấn công và giết chết các tế bào. Yếu tố quyết định tính nghiêm trọng của bệnh là tình trạng miễn dịch theo tuổi tác, giới tính, di truyền và bệnh lý tiềm ẩn. Tổn thương ban đầu do virus có thể gây ra phản ứng miễn dịch quá mạnh, thậm chí phản tác dụng.

Matthew Frieman, một chuyên gia về virus tại Trường Y, Đại học Maryland cho biết: "Điều đầu tiên xảy ra sau khi nhiễm virus là các tổn thương nguyên phát và sự tấn công ồ ạt của tế bào gây viêm. Tổn thương này lớn đến mức hệ miễn dịch của cơ thể hoàn toàn bị choáng ngợp, gây ra phản ứng mạnh hơn, giải phóng thêm nhiều tế bào miễn dịch, dẫn đến những tổn thương khác".

Virus corona lây lan khi người bệnh hắt hơi hoặc ho, các giọt dịch thể bắn vào trong không khí, phát tán virus một cách rộng rãi, khiến chúng dính lên các bề mặt. Người khỏe mạnh chạm vào và vô tình đưa tay lên mắt, mũi, miệng.

Nhân viên y tế có nguy cơ phơi nhiễm đặc biệt cao bởi họ phải tiếp xúc với một lượng lớn virus trong quá trình điều trị. Việc dùng máy thở cho người bệnh cũng có thể làm gia tăng khả năng mắc bệnh.

Sau khi lây nhiễm, virus bắt đầu nhân lên trong tế bào đường hô hấp. Các chủng corona gây cảm lạnh thông thường dễ dẫn đến viêm đường hô hấp trên. Trong khi đó, SARS có xu hướng xâm nhập sâu vào phổi. Theo giáo sư Frieman, nếu virus corona đủ mạnh, các tế bào chết bị bong ra và tích tụ trong đường hô hấp, gây khó thở.

Anthony Fehr, chuyên gia về virus tại Đại học bang Kansas, cho hay: "Nếu virus nhân lên nhanh chóng, trước khi cơ thể có cơ hội ngăn ngừa bằng phản ứng miễn dịch, hoặc nếu phản ứng miễn dịch xảy ra quá muộn, cơ thể không thể kiểm soát virus và bắt đầu trở nên rối loạn".

Các nhà khoa học gọi đây là "cơn bão cytokine" (Hội chứng phóng thích cytokine), xảy ra khi hệ thống miễn dịch kích hoạt lượng lớn tế bào đến phổi để bảo vệ cơ thể. Khi đó, không chỉ virus, chính hệ thống này cũng gây tổn hại cho người bệnh.

Erica S. Shenoy, chuyên gia về bệnh truyền nhiễm tại Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, cho biết: "Kinh nghiệm điều trị các loại bệnh hô hấp khác cho thấy, đây là sự kết hợp giữa virus gây tổn thương đường hô hấp, nhiễm trùng thứ cấp và yếu tố tương tác với phản ứng miễn dịch".

Điều gây ra phản ứng sai lệch giữa hệ thống miễn dịch và các loại hô hấp bao gồm tuổi tác, các bệnh mạn tính tiềm ẩn như tiểu đường, huyết áp cao.

Giáo sư Fehr cho hay: "Mỗi người đều khác nhau. Có rất nhiều yếu tố đan xen khi bạn nghiên cứu từng cá nhân, vì sao họ tử vong sau khi nhiễm virus hay họ đã sống sót như thế nào".

Vineet Menachery, một chuyên gia về virus tại Cơ sở Y khoa Đại học Texas, đặt ra giả thiết, nCoV có cơ chế hoạt động tương tự SARS. Khi xâm nhập sâu vào phổi, nó có thể phá hủy phế nang - "túi đựng" oxy của cơ thể. Tổn thương gia tăng khiến mô phổi cứng lại. Tim phải làm việc nhiều hơn để bơm lượng oxy hiếm hoi đến các cơ quan khác.

"Thứ khiến cho chủng virus mới nguy hiểm là do bệnh nhân bị mất chức năng phổi, gây áp lực lên mọi cơ quan trong cơ thể bạn", giáo sư Menachery nói.

Ở những bệnh nhân đã hồi phục, phản ứng của hệ thống miễn dịch thành công: giảm viêm và loại bỏ virus. Tuy nhiên, các chuyên gia vẫn chưa rõ về kết quả lâu dài ở những người bệnh này. Có thể sau khi khỏi bệnh họ được bảo vệ bởi miễn dịch và sẽ không bị nhiễm lại. Họ có thể nhiễm lại với triệu chứng nhẹ hơn, mà thậm chí có thể không được bảo vệ gì hết. Họ cũng có thể có miễn dịch chỉ một thời gian ngắn. Đó là một câu hỏi khác về chủng virus corona này.

Phóng viên (t/h)

Theo Nghề nghiệp & Cuộc sống

Những ngày "mang tiếng" của tiểu thương Vĩnh Phúc

Viện Virus học Vũ Hán bác tin đồn tạo ra Covid-19

Lượng người nhiễm Covid-19 ở Hàn Quốc tăng gấp 3, Iraq "đóng cửa" với Iran

Dừng khẩn cấp tàu điện vì sợ nCoV

Phố người Hoa ở châu Âu chao đảo vì nCoV

Bộ Y tế: Tiếp tục cách ly, theo dõi chặt 28 người nghi nhiễm Covid-19

Cơ chế gây chết người của virus corona