Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đã hạ lãi suất lần thứ sáu, đưa lãi suất tiền gửi chủ chốt giảm thêm 0,25 điểm phần trăm, xuống còn 2,5%.
ECB đưa ra quyết định này ngay cả khi cuộc chiến thương mại với Mỹ đang rình rập và kế hoạch tăng chi tiêu quân sự thúc đẩy sự thay đổi chính sách kinh tế lớn nhất của châu Âu trong nhiều thập kỷ.
Trong bối cảnh tốc độ giảm lạm phát đang có phần chậm lại, trong khi tăng trưởng suy yếu, ECB thừa nhận các mức lãi suất hiện tại vẫn đang hạn chế đà tăng trưởng. Với kinh tế khu vực đồng euro năm 2025, ECB hạ dự báo tăng trưởng xuống còn 0,9%, đánh dấu lần điều chỉnh giảm thứ tư liên tiếp và chỉ cao hơn đôi chút so với mức tăng trưởng 0,7% của năm ngoái. Trong khi đó, lạm phát năm 2025 được nâng lên 2,3%, so với mức 2,1% đưa ra cách đây 3 tháng, do giá năng lượng tăng cao.
Chủ tịch ECB Christine Lagarde tuyên bố, việc cắt giảm lãi suất phản ánh triển vọng lạm phát đã được điều chỉnh và quá trình giảm phát vẫn đang đi đúng hướng. Bối cảnh lạm phát giảm, kết hợp với tăng trưởng chậm chạp và thất nghiệp gia tăng, củng cố lập luận về việc tiếp tục nới lỏng chính sách tiền tệ. Nhiều nhà hoạch định chính sách cấp cao của ECB đã công khai ủng hộ việc tiếp tục cắt giảm lãi suất trong năm nay.
Theo ECB, các điều chỉnh được đưa ra dựa trên thực tế xuất khẩu suy yếu và đầu tư giảm sút, do bất ổn về chính sách thương mại và sự thiếu chắc chắn trong các chính sách rộng lớn hơn. Nguy cơ hiện hữu về chiến tranh thương mại với Mỹ đang khiến nhiều doanh nghiệp trì hoãn đầu tư để chờ đợi những tín hiệu rõ ràng hơn cũng như các biện pháp từ tất cả các bên.
Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thuế 25% đối với hàng nhập khẩu của Liên minh châu Âu (EU) và khối này đã cảnh báo sẽ trả đũa bằng các mức thuế riêng của mình. Các biện pháp thương mại leo thang này có nguy cơ làm gián đoạn chuỗi cung ứng, tạo ra tình trạng tắc nghẽn sản xuất và quan trọng hơn là làm suy yếu lòng tin của doanh nghiệp, người tiêu dùng.
Các nhà phân tích của Barclays (một trong những nhà cung cấp dịch vụ tài chính lớn nhất toàn cầu, có trụ sở tại London, Vương quốc Anh) cảnh báo, một cuộc chiến thương mại toàn diện giữa Mỹ và EU có thể làm giảm tới 0,4% GDP của khu vực đồng euro trong năm đầu tiên.
Hai nền kinh tế lớn nhất châu Âu là Đức và Pháp, đều suy thoái trong quý cuối cùng của năm 2024; trong đó Đức đang gánh chịu năm thứ hai liên tiếp suy thoái kinh tế. Ngành sản xuất của nước này, vốn đã suy yếu do chi phí năng lượng tăng cao từ tác động của cuộc xung đột Nga - Ukraine, sẽ dễ bị tổn thương trước thuế quan của Mỹ, nhất là trong lĩnh vực xuất khẩu ô tô.
Một yếu tố khác làm phức tạp tương lai kinh tế của khu vực đồng euro là cuộc xung đột Nga - Ukraine. Với việc chính quyền Tổng thống Donald Trump đang lên kế hoạch cắt giảm hỗ trợ quân sự cho EU, các quốc gia thành viên phải tăng ngân sách quốc phòng, đẩy mức chi tiêu và nợ lên cao. Trong khi đó, các nhà hoạch định chính sách cũng nhận thức được sự tăng trưởng chậm chạp trên toàn khu vực đồng euro.
Jack Allen-Reynolds, Phó Kinh tế trưởng khu vực đồng euro của Capital Economics (một công ty chuyên tư vấn, phân tích, dự báo kinh tế có trụ sở tại London, Vương quốc Anh), cho biết: "Nền kinh tế khu vực đồng euro hoạt động tốt hơn một chút so với dự kiến trước đó trong quý IV-2024, nhưng tăng trưởng vẫn cực kỳ yếu và những dấu hiệu ban đầu cho thấy nền kinh tế đã có khởi đầu chậm chạp vào năm 2025".
Đồng euro đã giảm xuống mức 1 euro đổi 1,0375 USD hôm 28-2-2025, mức thấp nhất kể từ ngày 13-2-2025. Các mối đe dọa về thuế quan của ông Donald Trump tiếp tục thúc đẩy đồng USD do lo ngại lạm phát gia tăng. Quan điểm chính sách của ECB ôn hòa hơn so với Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED), cũng đã gây áp lực lên đồng tiền chung euro. Các nhà kinh tế dự đoán rằng, đồng euro và USD có thể đạt mức ngang giá tại một thời điểm nào đó trong năm nay. Tuy nhiên, một cuộc chiến thương mại sẽ không có lợi cho bên nào, thay vào đó sẽ làm tăng áp lực lạm phát và làm phức tạp thêm các quyết định về lãi suất của các ngân hàng trung ương.
Khi các nhà lãnh đạo EU cân nhắc về cải cách tài chính và chi tiêu quốc phòng, bối cảnh kinh tế toàn cầu có thể đang thay đổi. Căng thẳng thương mại giữa Mỹ và EU đã gia tăng, làm phức tạp thêm triển vọng phục hồi kinh tế. Các quyết định tài chính chiến lược được đưa ra hiện nay không chỉ ảnh hưởng đến thị trường châu Âu, mà còn có thể định hình cho quan hệ kinh tế quốc tế, điều này có thể khiến các nhà đầu tư toàn cầu phải cảnh giác.
Ngày đăng: 15:50 | 08/03/2025
Thùy Dương / HNM.com.vn