Nga phủ bóng bầu cử Ukraine

Ukraine bước vào cuộc bầu cử tổng thống trong ngày 31-3, 5 năm sau khi làn sóng biểu tình buộc Tổng thống Vicktor Yanukovich thân Nga chạy khỏi đất nước. Có 39 ứng viên tham gia cuộc đua, trong đó có 2 gương mặt nổi bật là đương kim Tổng thống Petro Poroshenko và cựu Thủ tướng Yulia Tymoshenko. Dù vậy, hai nhân vật này lại đang đứng sau ông Volodymyr Zelenskiy, một diễn viên hài và là lãnh đạo đảng Sluha Narodu trong các cuộc thăm dò trước thềm bầu cử.

Trong trường hợp không ứng viên nào giành được ít nhất 50% phiếu bầu để chiến thắng ngay trong vòng 1, hai người dẫn đầu sẽ đối mặt tại vòng hai, dự kiến diễn ra vào ngày 21-4. Theo hãng tin AP, người chiến thắng trong cuộc bầu cử lần này sẽ phải đương đầu không ít thách thức lớn, như nạn tham nhũng hoành hành, cuộc chiến với phe ly khai ở miền Đông, phụ thuộc vào hàng tỉ USD viện trợ từ các tổ chức quốc tế…

Khó khăn càng chồng chất khi các cuộc khảo sát mới nhất cho thấy người dân đang ngày càng bất mãn với hệ thống chính trị của đất nước kể từ năm 2014. Cụ thể, kết quả thăm dò của Công ty Gallup (Mỹ) công bố hồi tháng này cho thấy chỉ 9% người dân Ukraine tin tưởng vào chính phủ mình, mức thấp nhất thế giới. Trong khi đó, có đến 91% người dân Ukraine cho rằng nạn tham nhũng đang tràn lan trong chính quyền.

Ông Volodymyr Zelenskiy, ứng viên sáng giá trong cuộc bầu cử tổng thống Ukraine ngày 31-3Ảnh: Reuters

Để xoa dịu người dân, các ứng viên hàng đầu cam kết các biện pháp cứng rắn với nạn tham nhũng, như cấm người vi phạm đảm nhận các chức vụ công cả đời… Vấn đề là tội phạm tham nhũng đang hoành hành đến nỗi những biện pháp như thế không mang lại hiệu quả, khiến người dân đòi hỏi nhiều hành động mạnh tay hơn nữa. Chưa hết, Liên minh châu Âu (EU) có thể không quá mặn mà với việc chào đón một thành viên mới bị xem là "bó tay" với tham nhũng.

Ngoài việc cam kết đưa Ukraine gia nhập EU, các ứng viên hàng đầu còn ủng hộ Ukraine là thành viên NATO. Dù vậy, một động thái như thế có thể chọc giận Nga và cản trở nỗ lực giải quyết những căng thẳng như vụ Moscow bắt giữ 3 tàu hải quân và 24 thủy thủ Ukraine hồi tháng 11-2018.

Khi đó, triển vọng về một giải pháp giúp làm im tiếng súng ở miền Đông Ukraine càng thêm mờ mịt bất chấp các ứng viên có những hướng tiếp cận khác nhau đối với cuộc khủng hoảng này. Ông Poroshenko, người đang cố tại vị nhiệm kỳ thứ 2, ủng hộ các cuộc thương thảo giữa Nga, Ukraine, Pháp, Đức trong khuôn khổ "định dạng Normandy" dù tiến trình đàm phán này không đạt kết quả đáng kể. Dù vậy, theo đài CNN, nhà lãnh đạo này cũng tìm cách nêu bật lập trường cứng rắn với Moscow khi công khai lên mạng xã hội Twitter gọi Tổng thống Nga Vladimir Putin là đối thủ chính của mình hôm 26-3. Trong khi đó, ông Zelenskiy lại nhấn mạnh vấn đề chỉ có thể được giải quyết thông qua đàm phán trực tiếp với Nga. Theo ước tính của Liên Hiệp Quốc, giao tranh tại đó đã khiến gần 13.000 người thiệt mạng tính đến ngày 15-2.

Một vấn đề trọng tâm khác là sức khỏe nền kinh tế, được đánh giá là đang hồi phục sau những ngày bất ổn năm 2014. Dù vậy, GDP của Ukraine hiện thấp hơn nhiều so với mức hồi năm 2013. Trước thềm cuộc bầu cử tổng thống, các chuyên gia dự báo kinh tế nước này tăng trưởng 2,5%/năm. Theo giới phân tích, các nhà đầu tư sẽ theo dõi xem liệu tổng thống mới có sẵn sàng tiến hành cải cách hay không và thành phần quốc hội mới - dự kiến được bầu vào tháng 9 tới - để đưa ra quyết định.

Trên mặt trận này, ông Poroshenko có thể dựa vào những cải thiện nhất định về kinh tế trong nhiệm kỳ đầu tiên của mình để lôi kéo cử tri. Trong khi đó, ông Zelenskiy kêu gọi đơn giản hóa luật thuế và dỡ bỏ rào cản trong việc lập doanh nghiệp mới. Riêng bà Tymoshenko cam kết giảm thuế doanh nghiệp và giúp nền kinh tế giảm bớt phụ thuộc vào nguyên liệu thô…

Bất chấp sự dẫn đầu của ông Zelensky trong các cuộc thăm dò, những người ủng hộ của cả ông Poroshenko và bà Tymoshenko hy vọng cử tri sẽ không thực sự bỏ phiếu cho một diễn viên hài không có kinh nghiệm chính trị. Đây là kịch bản có thể xảy ra bởi như đài CNN chỉ ra rằng điều duy nhất chắc chắn trong chính trường Ukraine lúc này chính là sự khó lường.

Hoàng Phương

Ủy ban bầu cử Thái Lan công bố kết quả kiểm phiếu Đảng thân quân đội Palang Pracharat giành chiến thắng về phiếu phổ thông với 8,4 triệu phiếu bầu, hơn Pheu Thai khoảng 500.000 phiếu.

Đảng thân Thaksin lập liên minh, tuyên bố nắm đa số tại hạ viện Thái Đảng có liên hệ với cựu thủ tướng Thaksin nói họ đã thành lập một "mặt trận dân chủ" với các đảng khác sau cuộc ...