Nga phát triển vaccine COVID-19 có quá nhanh?

Bộ Y tế Nga vừa phê duyệt vaccine Covid-19 đầu tiên trên thế giới và hôm 11/8, Tổng thống Nga Vladimir Putin tiết lộ 1 trong 2 con gái ông đã được tiêm ngừa vaccine này. Vaccine Covid-19 này sẽ được sản xuất tại 2 cơ sở gồm Viện Gamaleya và công ty dược Binnopharm, Bộ trưởng Y tế Nga Mikhail Murashko cho biết. Cho đến thời điểm này, Nga đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới cấp phép cho một vaccine Covid-19, chỉ sau chưa đầy hai tháng thử nghiệm trên người. Giới chức hy vọng bước đột phá này sẽ giúp vực dậy nền kinh tế đang bị tổn hại nghiêm trọng vì đại dịch.

Ông Putin nhấn mạnh, việc tiêm chủng ở Nga chỉ nên được thực hiện trên cơ sở tự nguyện, không ai bị ép buộc phải chấp nhận tiêm chủng. Ông cũng tiết lộ rằng, một trong những cô con gái của ông đã được tiêm phòng.

Với hơn 700.000 ca tử vong do đại dịch và hơn 20 triệu ca nhiễm trên phạm vi quốc tế, cả hành tinh đang kêu gọi một giải pháp cho cuộc khủng hoảng COVID-19, vốn cũng đã tàn phá nền kinh tế toàn cầu.

Vaccine của Nga được kỳ vọng sẽ lưu hành rộng rãi từ tháng Giêng năm sau. Các nhân viên y tế tuyến đầu và những người dễ bị tổn thương về sức khoẻ sẽ được ưu tiên hơn, theo Bộ Y tế Nga.

Tổng thống Putin yêu cầu Bộ trưởng Y tế Mikhail Murashko cung cấp thêm thông tin chi tiết về kế hoạch tiêm chủng vaccine COVID-19, nhưng lưu ý: "Tôi biết vaccine hoạt động khá hiệu quả, hình thành miễn dịch ổn định và, tôi nhắc lại, nó đã vượt qua tất cả các cuộc kiểm tra cần thiết”.

Tuy nhiên, Bộ Y tế Nga đã phê duyệt vaccine này trước cả khi bắt đầu tiến hành bước thử nghiệm quan trọng trên quy mô hàng nghìn người, được gọi là thử nghiệm Giai đoạn III. Quá trình này đòi hỏi một tỷ lệ người tham gia nhất định tiếp xúc với virus để theo dõi hiệu quả của vaccine, thường được coi là tiền đề cần thiết giúp vaccine được cơ quan quản lý chấp thuận.

Hiệp hội Các tổ chức Thử nghiệm Lâm sàng (ACTO), tổ chức thương mại đại diện cho những nhà sản xuất thuốc hàng đầu thế giới ở Nga, gần đây kêu gọi Bộ Y tế nước này hoãn phê duyệt vaccine Covid-19, cho tới khi bước thử nghiệm cuối cùng hoàn tất một cách thành công.

Hiệp hội các tổ chức thử nghiệm lâm sàng (ACTO) đã viết một lá thư cho Bộ trưởng Murashko cảnh báo rằng, thử nghiệm lâm sàng chưa hoàn tất có thể gây nguy hiểm cho con người.

“Tại sao tất cả các hãng dược phẩm đều tuân theo quy tắc, nhưng Nga thì không? Các quy tắc tiến hành thử nghiệm lâm sàng được viết bằng máu. Chúng không thể bị vi phạm. Đây là chiếc hộp Pandora và chúng ta không biết điều gì sẽ xảy ra với những người được tiêm vaccine chưa được kiểm chứng” - giám đốc điều hành ACTO Svetlana Zavidova nói với hãng tin Mỹ.

Tuy nhiên, ông Vadim Tarasov, nhà khoa học hàng đầu tại Đại học Sechenov Mátxcơva - nơi các thử nghiệm diễn ra - cho biết, Nga có một khởi đầu thuận lợi khi đã dành 20 năm qua để phát triển các kỹ năng trong lĩnh vực này và cố gắng tìm hiểu cách thức lây truyền của virus.

Công nghệ sản xuất vaccine COVID-19 của Nga dựa trên adenovirus, một loại bệnh cảm cúm thông thường. Được tạo ra một cách nhân tạo, các protein trong vaccine sao chép các protein của COVID-19, kích hoạt “phản ứng miễn dịch tương tự như phản ứng do chính COVID-19 gây ra” - giáo sư Tarasov nói.

Các nhà phê bình cho rằng việc Nga quyết thắng cuộc đua vaccine một phần do áp lực chính trị từ Điện Kremlin, khi họ muốn khẳng định năng lực khoa học toàn cầu của Nga. Trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới phát triển thành công vaccine Covid-19 được cho là còn giúp nâng cao uy tín của đất nước, tô đậm vị thế cường quốc.

Nga bắt đầu thử nghiệm vaccine Covid-19 trên người từ ngày 17/6 với 76 tình nguyện viên, bao gồm nhiều binh sĩ trong quân đội, làm dấy lên lo ngại rằng họ có thể đã chịu áp lực phải tham gia.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các phòng thí nghiệm ở 12 quốc gia đã phát triển được 27 loại vaccine và chúng đang được thử nghiệm lâm sàng. Những vaccine này được phát triển bởi nhóm nghiên cứu ở Anh, Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc và Mỹ. Nhưng các viện nghiên cứu ở Trung Quốc, Ấn Độ và Nga - ba thị trường mới nổi đầy tham vọng có các cơ quan quản lý lỏng lẻo hơn nơi khác - đã bắt đầu quá trình đánh giá lâm sàng.

PV (th)

Nga bắt đầu thử nghiệm lâm sàng vaccine ngừa Covid-19 tại Philippines

Nước thứ 3 tuyên bố phát triển vaccine COVID-19 nội địa

Nga dẫn đầu cuộc đua sản xuất vaccine COVID-19