Mưa lụt miền Trung: Sao dự báo không định lượng mưa từng khu vực?

Theo ông Lâm, dự báo định lượng mưa là một bài toán khó không chỉ ở riêng Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Độ tin cậy trong dự báo định lượng mưa của các sản phẩm tham khảo hiện đại nhất như ra-đa, vệ tinh và mô hình dự báo số chỉ đủ độ tin cậy trong dự báo cực ngắn, tức là trước vài giờ.

Quảng Nam mưa lớn kéo dài, nhiều nơi ngập sâu. Ảnh: Lê Bằng

Do đó, dự báo định lượng mưa chỉ được đưa ra trong các bản tin dự báo cực ngắn, từ 1 - 3 giờ, mà không có trong các bản tin hàng ngày.

Phó giám đốc Trung tâm dự báo KTTV quốc gia nhấn mạnh, theo số liệu quan trắc đến thời điểm này cho thấy đợt mưa ở miền Trung 2 ngày qua có những số liệu vượt kỷ lục theo thống kê về lượng mưa ở một số địa điểm vào giai đoạn cuối của mùa mưa.

Một số nơi còn vượt kỷ lục của mùa mưa chính vụ. Đặc biệt lại xảy ra sau 23 tháng 10 âm lịch, theo kinh nghiệm thì ngày này cũng giống như sau rằm tháng 7 âm lịch ở miền Bắc sẽ không còn mưa.

TS Hoàng Phúc Lâm - Phó giám đốc Trung tâm dự báo KTTV quốc gia. Ảnh: TN&MT

“Có thể nói là đợt mưa này chưa từng xảy ra trong quá khứ, nguyên nhân thì cần có những nghiên cứu để làm rõ thêm. Nhưng bước đầu có thể thấy rằng đây là những biểu hiện rõ ràng của biến đổi khí hậu. Tức là các qui luật về mưa không còn như trước nữa”, ông Lâm nhận định.

Về nguyên nhân Đà Nẵng hứng đợt mưa lớn, ngập sâu và lâu, ông Lâm giải thích do ảnh hưởng kết hợp của 3 nhân tố gây mưa. Thứ nhất, gió đông bắc tầng thấp sau khi tĩnh lại lâu ở Bắc Bộ đã tràn rất nhanh xuống miền Trung. Thứ hai, địa hình chắn gió của khu vực Trung bộ với dãy Trường Sơn ở phía Tây. Thứ ba là gió đông đến đông nam trên cao bổ sung thêm hơi ẩm.

Đà Nẵng bị ngập cục bộ do đã phải chịu một lượng mưa rất lớn trong thời gian ngắn, từ 3-6h ngày 9/12 tại trạm Đà Nẵng đã đo được lượng mưa 287mm, tại trạm Cẩm Lệ là 238mm.

Sau đó, mưa lớn với lượng mưa 30-50mm/giờ còn liên tục xảy ra trong 24 giờ đồng hồ. Cường suất mưa rất lớn và kéo dài 1 ngày đã gây ra ngập úng cục bộ cho TP Đà Nẵng.

Theo TS Hoàng Phúc Lâm, trong tháng này, tại các tỉnh Trung Bộ sẽ xảy ra nhiều đợt mưa trên diện rộng nữa.

“Chúng tôi dự báo không khí lạnh năm nay sẽ hoạt động mạnh, nên ở Trung Bộ trong tháng 12 sẽ còn xảy ra 1-2 đợt mưa lớn diện rộng, có khả năng xuất hiện lũ trên các sông ở trung và nam Trung Bộ”, ông cho biết.