Mâm cỗ trông trăng Trung thu không đơn thuần là thức quà ngon mà còn chứa đựng giá trị tinh thần, giúp gắn kết gia đình và lưu giữ nét đẹp văn hóa truyền thống.

Tết Trung thu, còn được biết đến với tên gọi Tết Trông trăng hay Tết Thiếu nhi, là một trong những ngày lễ truyền thống quan trọng nhất của người Việt. Diễn ra vào ngày rằm tháng 8 Âm lịch hằng năm, đây là dịp các gia đình quây quần, cũng là dịp để thiếu nhi cùng nhau phá cỗ, rước đèn dưới ánh trăng.

Nhưng mâm cỗ Trung thu không chỉ đơn giản là bày biện hoa quả, bánh kẹo mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa, tinh thần phong phú, thể hiện sự biết ơn, cầu chúc và ước vọng cho tương lai.

Mâm cỗ trông trăng được trang trí cầu kỳ với đủ loại trái cây. (Ảnh: Cao Thanh Thủy)

Mâm cỗ trông trăng được trang trí cầu kỳ với đủ loại trái cây. (Ảnh: Cao Thanh Thủy)

Mâm cỗ trông trăng đêm Trung thu gồm những gì?

Ngoài mâm cúng gia tiên, nhiều gia đình Việt còn chuẩn bị riêng mâm cỗ trông trăng vào rằm Trung thu. Điểm đặc biệt của mâm cỗ này chính là sự kết hợp hài hòa giữa trái xanh và trái chín, tượng trưng cho sự cân bằng âm dương, thể hiện sự hòa hợp của đất trời theo quan niệm dân gian.

Mâm cỗ Trung thu truyền thống thường bao gồm mâm ngũ quả, bánh trung thu (cả bánh nướng và bánh dẻo), trà sen, cùng nhiều loại kẹo bánh đặc trưng. Bên cạnh đó, các vật phẩm trang trí quen thuộc như đèn lồng, đèn ông sao cũng góp phần tạo nên không khí rộn ràng, ấm áp.

Mâm ngũ quả là linh hồn của mâm cỗ

Mâm ngũ quả là thành phần quan trọng, mang tính biểu tượng không thể thiếu trong đêm rằm Trung thu. Theo thuyết Ngũ hành, ngũ quả tượng trưng cho sự đủ đầy, trọn vẹn và cân bằng. Các loại quả thường thấy gồm:

  • Nải chuối xanh: Biểu tượng của sự sum vầy, che chở.
  • Quả bưởi: Cầu mong an khang, thịnh vượng.
  • Quả hồng: Mang ý nghĩa may mắn, hy vọng.
  • Quả na: Thể hiện ước vọng sinh sôi, lộc đầy nhà.
  • Quả lựu: Biểu trưng cho sự đông con nhiều cháu, gia đình sung túc.

Bánh trung thu – điểm nhấn quan trọng

Nếu ngũ quả là phần hồn, thì bánh trung thu chính là điểm nhấn của mâm cỗ. Bánh trung thu thường có hình tròn và hình vuông, biểu tượng của trời và đất. Ngoài ra, các loại bánh tạo hình cá chép, chú lợn tròn trịa cũng được ưa chuộng, mang đến niềm vui cho trẻ nhỏ.

Cặp đôi bánh nướng, bánh dẻo tượng trưng cho sự hòa quyện, trọn vẹn của cuộc sống. Thưởng thức bánh cùng trà sen, trà nhài hay trà mạn là nét đẹp truyền thống, vừa gợi nhắc đến hương vị mùa thu, vừa thể hiện sự tinh tế trong văn hóa ẩm thực Việt.

Xôi cốm

Món cốm hay xôi cốm cũng là một phần không thể thiếu trên mâm cỗ Tết Trung thu. Xôi cốm được chế biến từ ba nguyên liệu giản dị nhưng đậm đà hương vị mùa thu: đậu xanh, cốm non và dừa nạo. Không chỉ ngon miệng, món cốm còn mang ý nghĩa sum vầy, biểu trưng cho sự gắn kết khi cả gia đình cùng quây quần bên mâm cỗ, thưởng thức hương vị truyền thống trong đêm trăng tròn.

Món cốm không thể thiếu trong mâm cỗ trông trăng Trung thu. (Ảnh: Cherry Ly)

Món cốm không thể thiếu trong mâm cỗ trông trăng Trung thu. (Ảnh: Cherry Ly)

Đèn lồng và những vật phẩm trang trí

 

Mâm cỗ Trung thu không thể thiếu những chiếc đèn lung linh sắc màu. Từ đèn ông sao, đèn cù cho đến đèn con thỏ, tất cả đều góp phần làm cho không khí phá cỗ thêm rộn ràng. Đặc biệt, hình ảnh chó bưởi được khéo léo làm từ từng múi bưởi, từ lâu đã trở thành biểu tượng quen thuộc, gắn liền với ký ức tuổi thơ của nhiều thế hệ.

Khác với mâm cúng gia tiên, cỗ trông trăng có thể được bày trên bàn rộng với nhiều loại hoa quả, bánh kẹo phong phú.

Mâm cỗ trông trăng rực rỡ sắc màu, được bày biện cầu kỳ. (Ảnh: Thu Hương Vũ)

Mâm cỗ trông trăng rực rỡ sắc màu, được bày biện cầu kỳ. (Ảnh: Thu Hương Vũ)

Hướng dẫn cách bày mâm cỗ Trung thu đẹp

Để có một mâm cỗ Trung thu vừa đẹp mắt, vừa mang ý nghĩa, gia chủ có thể tham khảo cách sắp xếp truyền thống kết hợp với sự sáng tạo hiện đại.

Đầu tiên là chuẩn bị và lựa chọn nguyên liệu. Bạn ưu tiên những loại quả tươi ngon, màu sắc bắt mắt, không dập nát, còn nguyên cuống và lá. Lựa chọn bánh từ những thương hiệu uy tín, bao bì nguyên vẹn. Dụng cụ bày trí có thể dùng đĩa sứ lớn, mẹt tre truyền thống hoặc khay trang trí hiện đại để tạo sự hài hòa.

Tiếp theo là trang trí mâm ngũ quả. Đầu tiên, đặt nải chuối xanh dưới cùng của đĩa lớn, hướng cong của nải chuối lên trên, giống như cánh tay vững chãi ôm trọn các loại quả khác. Quả bưởi nên được đặt ở chính giữa, gọn trong lòng nải chuối. Tiếp đến, xếp các loại quả nhỏ hơn như hồng, na, lựu xen kẽ xung quanh để tạo sự cân đối. Khi bày trí, cần chú ý phối hợp màu sắc tươi sáng, hài hòa để mâm quả vừa đẹp mắt vừa mang ý nghĩa phong thủy.

Bước tiếp là sắp xếp bánh kẹo và các vật phẩm khác. Sau khi hoàn thành mâm ngũ quả, bánh trung thu sẽ được đặt xung quanh. Các loại kẹo, cốm có thể cho vào những chiếc đĩa nhỏ xinh để xen kẽ, tạo sự phong phú. Một số gia đình còn khéo léo tỉa tót hoa quả thành hình thỏ ngọc, cá chép để tăng tính sáng tạo.

Cuối cùng, đèn lồng nhỏ, đèn cầy và chú chó bưởi nên được đặt ở vị trí nổi bật, vừa tạo điểm nhấn vừa thắp sáng không gian.

Mâm cỗ Trung thu được các phụ huynh trang trí tại lớp học. (Ảnh: Yêu Bếp)

Mâm cỗ Trung thu được các phụ huynh trang trí tại lớp học. (Ảnh: Yêu Bếp)

Mâm cỗ trông trăng không chỉ là sự kết hợp của hương vị và màu sắc, mà còn gói ghém trong đó những giá trị tinh thần. Đó là lời cầu mong mùa màng bội thu, gia đình sung túc, con cháu khỏe mạnh. Đó còn là biểu tượng của tình đoàn viên, khi mọi thế hệ trong gia đình quây quần, cùng ngắm trăng và kể cho nhau nghe những câu chuyện xưa.

Trải qua bao thế hệ, mâm cỗ Trung thu vẫn luôn giữ vị trí đặc biệt trong đời sống văn hóa Việt. Dù ngày nay có thêm nhiều món ăn hiện đại, nhưng hương vị bánh trung thu, nải chuối xanh, quả bưởi vàng cùng ánh sáng lung linh của đèn ông sao vẫn mãi là ký ức đẹp đẽ trong lòng mỗi người.

https://vtcnews.vn/mam-co-trong-trang-dem-trung-thu-gom-nhung-gi-ar968642.html

Ngày đăng: 18:09 | 03/10/2025

Nhật Thùy / VTC News