Lý Tiểu Long học môn võ trăm năm của Pháp, sáng tạo võ công lẫy lừng

Lý Tiểu Long đã kết hợp nhiều kỹ thuật khác nhau từ nhiều môn võ vào hệ thống võ thuật riêng của mình. Theo Dan Inosanto, một trong những môn võ mà Lý Tiểu Long từng nghiên cứu và áp dụng là Savate của Pháp.

Savate là gì?

Điều này cũng được nhắc đến trong cuốn sách “Tao of Jeet Kune Do” của Lý TIểu Long, nơi có nhiều hình vẽ và phân tích về Savate. Bóng dáng của Savate còn xuất hiện trong phim của Lý Tiểu Long, chẳng hạn cú đá cross stamp kick vào đầu gối Chuck Norris trong Way of the Dragon.

Savate là môn võ thuật Pháp, sử dụng cả tay và chân làm vũ khí, kết hợp quyền Anh phương Tây với các kỹ thuật đá uyển chuyển. Nó còn được gọi là quyền anh Pháp, hay quyền Pháp (boxe française, French boxing). Savate nổi tiếng với các cú đá chính xác vào những điểm yếu trên cơ thể. Đòn đấm của Savate tương tự quyền Anh phương Tây, trong khi các cú đá được thiết kế để phối hợp hiệu quả với kỹ thuật đấm.

Lý Tiểu Long đã nghiên cứu các kỹ thuật của Savate

"Sư phụ Lý Tiểu Long đã cố gắng thực hiện điều mà ông gọi là sự biểu đạt cá nhân trong chiến đấu. Và nếu bạn xem ghi chép của ông, bạn sẽ nhận thấy ông đã nghiên cứu nhiều môn võ khác nhau. Ông liệt kê những điểm mạnh và điểm yếu của các môn như Taekwondo, Shotokan, Quyền Anh, Savate và Muay Thái”, Dan Inosanto chia sẻ.

Trong khi đó, trang Radio France viết: “Phong cách chiến đấu của Lý Tiểu Long trước hết là do sư phụ Diệp Vấn truyền dạy, đó là Vịnh Xuân, một môn võ truyền thống của Trung Quốc, cũng là một trong những hình thức phổ biến nhất của kungfu vào thời điểm Lý Tiểu Long bắt đầu tập luyện võ thuật. Ông đã hoàn toàn tái tư duy môn võ này, đến mức theo cây bút Marvin Montes thì “có thể so sánh ông với một huấn luyện viên tự vệ, lấy tối đa các động tác từ Savate, Muay Thái, quyền Anh, Vịnh Xuân để sáng tạo ra triệt quyền đạo nổi tiếng của mình, với mục tiêu hướng đến hiệu quả tuyệt đối”.

Tờ Le Progres cũng khẳng định Lý Tiểu Long đã nghiên cứu môn Savate: “Lý Tiểu Long từng lấy cảm hứng từ Savate để phát triển kỹ thuật di chuyển bằng chân, còn các Jedi thì vay mượn từ môn côn chiến (combat cane) để múa lightsaber! Nói đúng hơn là các biên đạo của Star Wars, dĩ nhiên".

Đặc điểm của Savate là khi tập hay thi đấu, các võ sĩ đều đi giày

Khác với Muay Thái, Silat và Yaw-Yan cho phép dùng gối hoặc ống chân, Savate chỉ cho phép đá bằng bàn chân. Đây cũng là một trong số ít các môn kickboxing mà võ sĩ mang giày khi tập luyện và thi đấu. Nam võ sĩ Savate được gọi là tireur, nữ võ sĩ gọi là savateuse hoặc tireuse.

Savate xuất hiện vào thế kỷ 19 (có nguồn cho rằng từ thế kỷ 17), ban đầu được gọi là savate hoặc chausson, lần lượt ám chỉ giày cũ của công nhân và loại giày đặc biệt của kiếm sĩ Pháp thế kỷ 17–18.

Môn thể thao phổ biến

Nhiều người cho rằng nguồn gốc của Savate bắt đầu từ các thủy thủ, khi họ giải quyết mâu thuẫn trên tàu hoặc ở bến cảng bằng những trận đấu mang tính “quân tử”. Do cần bám víu để không mất thăng bằng hay ngã xuống biển, họ sử dụng những cú đá hoặc tát.

Một số kỹ thuật của Savate khá giống với Muay Thái và Kungfu Trung Quốc. Điều này có thể do các thủy thủ từng đến Đông Nam Á chịu ảnh hưởng từ lối đánh bản địa vốn ưa chuộng các đòn đá.

Hình ảnh so sánh động tác của võ sĩ Savate, Charles Charlemont năm 1898 và động tác của Lý Tiểu Long năm 1967

Trong khi muốn vượt trội hơn người Anh, người Pháp sớm nhận ra tiềm năng của các đòn đá trong cận chiến, từ đó tiếp thu và cải biến để phù hợp với nhu cầu riêng. Ngày nay, Savate đã trở thành một môn thể thao kickboxing giàu kỹ thuật, đòi hỏi thể lực cao, mang đậm dấu ấn Pháp, và được luyện tập khắp thế giới.

Trong thập niên 1960, Savate khá hiếm và hầu như không phổ biến ở Mỹ. Lúc đó, Lý Tiểu Long tìm kiếm và tự nghiên cứu nhiều môn võ mà ông cho là thực dụng. Theo Dan Inosanto, Lý Tiểu Long học Savate thông qua các thước phim “Super 8mm” do Ed Parker đưa. Ông nghiên cứu, thử nghiệm, cải tiến các kỹ thuật rồi tích hợp vào hệ thống của mình.

Savate hiện nay phổ biến ở nhiều nước và đã hình thành các giải đấu

Ngoài Lý Tiểu Long, nhiều người còn cho rằng phần lớn bộ pháp và chuyển động của Bartitsu — môn võ lai do Sir Edward William Barton-Wright sáng tạo thế kỷ 19 — cũng xuất phát từ Savate. Tương tự, Jim Arvanitis đã đưa nhiều yếu tố Savate vào Mu Tau, phiên bản hiện đại của Pankration.

Mặc dù có nguồn gốc lâu đời, Savate là một môn thể thao tương đối an toàn để học. Ngày nay, Savate được tập luyện trên khắp thế giới bởi những người yêu thích, từ Australia đến Mỹ, từ Phần Lan đến Anh. Nhiều quốc gia (bao gồm cả Mỹ) có liên đoàn quốc gia chuyên trách quảng bá Savate.

Savate hiện đại được quy định thành ba cấp độ thi đấu: assaut, pre-combat và combat. Assaut yêu cầu các võ sĩ tập trung vào kỹ thuật trong khi vẫn có tiếp xúc; trọng tài sẽ phạt khi dùng lực quá mạnh. Pre-combat cho phép đánh với toàn bộ sức mạnh miễn là võ sĩ mặc đồ bảo hộ như mũ bảo hiểm và bảo vệ ống chân. Trong khi đó, Combat – cấp độ khốc liệt nhất – giống như pre-combat, nhưng cấm mọi đồ bảo hộ trừ bảo vệ hạ bộ và miếng ngậm răng.

Liên đoàn Savate Quốc tế (Federation Internationale de Savate) tổ chức Giải vô địch thế giới ở ba nội dung: Savate Assaut, Savate Combat và Canne de combat. Giải vô địch thế giới Savate Combat được tổ chức cho hai hạng: senior (trên 21 tuổi) và junior (từ 18 đến 21 tuổi).

https://vtcnews.vn/ly-tieu-long-hoc-mon-vo-tram-nam-cua-phap-sang-tao-vo-cong-lay-lung-ar965620.html