Jordan thu hồi đất cho Israel thuê

"Tôi tuyên bố chấm dứt hiệu lực với điều khoản đặc biệt trong hiệp ước hòa bình về hai khu vực Ghamr và Baqura cũng như áp đặt đầy đủ chủ quyền của chúng tôi lên từng tấc đất tại đây", Quốc vương Abdullah ra tuyên bố hôm 10/11.

Với quyết định này, Jordan chính thức chấm dứt thỏa thuận cho Israel thuê đất canh tác tại hai khu vực Ghamr và Baqura giáp biên giới với Israel (phía Israel gọi là Tzofar và Naharayim). 

Quốc kỳ Israel và Jordan tung bay hôm 10/11 tại khu vực được gọi là Naharayim trong tiếng Do Thái và Baquora trong tiếng Arab. Ảnh: Reuters.

Đây là một phần trong hiệp ước hòa bình được hai nước ký năm 1994 nhằm chấm dứt cuộc chiến 1948-1994, nhưng hầu hết người dân Jordan coi nó là sự sỉ nhục khi để Israel "chiếm đóng" trên lãnh thổ của họ.

Theo Hiệp ước Hòa bình 1994, Jordan được xác nhận chủ quyền với hai khu vực này, nhưng Israel được quyền thuê đất để canh tác nông nghiệp trong 25 năm. Thời hạn thuê đất sẽ được tự động gia hạn nếu không bên nào đưa ra quyết định phản đối trước một năm.

Quốc vương Abdullah từ năm ngoái đã tuyên bố sẽ chấm dứt thỏa thuận bất chấp nguy cơ làm xấu đi quan hệ với Israel. Thông báo về việc thu hồi hai vùng đất này của Quốc vương Abdullah nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ và những tràng pháo tay từ các quan chức.

Đối với nông dân Israel canh tác trên hai khu đất trên, việc thỏa thuận bị chấm dứt là một đòn giáng mạnh. "Điều này như một cú đấm thẳng mặt", Eli Arazi, 74 tuổi, một nông dân Israel đang canh tác tại Baqura, cho biết. Arazi nói hợp tác xã Ashdot Yaacov Meuhad của ông đã trồng hoa màu ở khu vực này suốt 70 năm qua.

Theo quan chức hai nước, Jordan sẽ tiếp tục tôn trọng quyền sở hữu của người Israel với tài sản ở Baqura. Tuy nhiên, việc chấm dứt các điều khoản đặc biệt trong thỏa thuận hai nước sẽ khiến công việc của người dân Israel trở nên khó khăn.

Khu vực Baqura và Ghamr nằm trên biên giới Jordan - Israel. Đồ họa: BBC.

Tại Ghamr, toàn bộ thỏa thuận cho thuê đất đã chấm dứt dù Bộ Ngoại giao Israel tuyên bố chính phủ Jorrdan sẽ cho phép nông dân nước này thu hoạch nông sản trước khi điều khoản đặc biệt hết hạn.

Jordan là một trong hai quốc gia Arab có thỏa thuận hòa bình với Israel và hai nước cũng có quan hệ an ninh chặt chẽ. Tuy nhiên, thỏa thuận cho thuê đất kéo dài 25 năm không được ủng hộ ở Jordan khi nước này ngày càng có xu hướng thân Palestine.

Sự kết thúc của thỏa thuận diễn ra khi quan hệ Israel và Jordan đang nguội lạnh. Sự bế tắc trong tiến trình hòa bình giữa Israel và Palestine cũng như tranh chấp với Jerusalem, khu vực linh thiêng với cả người Hồi giáo và người Do Thái, cũng là nguyên nhân làm quan hệ hai nước thêm xuống cấp.

Ngọc Ánh (Theo Reuters)

Chủ tịch Hạ viện Mỹ bất ngờ tới Jordan bàn về vấn đề Syria Chủ tịch Hạ viện Mỹ, bà Nancy Pelosi đã dẫn đầu 1 đoàn nghị sĩ Mỹ, thăm bất ngờ Jordan, để tìm hiểu chi tiết ...

Chủ tịch Hạ viện Mỹ thăm Jordan bàn về tình hình Trung Đông Chuyến thăm của đoàn Hạ viện Mỹ tới Jordan hôm 19/10 là nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác và đối tác chiến lược giữa ...