Hiểm họa khôn lường khi nhiều vũ khí tối tân của Mỹ rơi vào tay Taliban

Hôm 17/8, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jake Sullivan thừa nhận Taliban đã thu giữ được một lượng lớn vũ khí và khí tài quân sự của Mỹ từ tay lực lượng an ninh Afghanistan.

"Chúng tôi chưa nắm được bức tranh toàn cảnh về số vũ khí đã mất. Nhưng chắc chắn một phần lớn trong số đó đã rơi vào tay Taliban. Chúng tôi cũng cảm thấy họ sẽ không sẵn sàng trao trả lại chúng", ông Sullivan nói hôm 17/8.

Sau cuộc tấn công chớp nhoáng trong tuần qua nhằm giành quyền kiểm soát Afghanistan, Taliban tích lũy được nhiều vũ khí mà Mỹ cung cấp cho các lực lượng Afghanistan, bao gồm súng, đạn dược, thậm chí cả xe bọc thép và trực thăng.

Trong một cuộc họp ngắn của Lầu Năm Góc hôm 16/8, khi được hỏi về các hành động mà Mỹ thực hiện để ngăn chặn các vũ khí vũ khí Mỹ rơi vào tay Taliban, Thiếu tướng Hank Taylor phụ trách hậu cần tại Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Mỹ nói: "Tôi không có thông tin gì về điều đó".

Trực thăng Mi-17 của không quân Afghanistan vào tay Taliban. (Ảnh: Twitter)

Các video được Taliban công bố gần đây cho thấy lực lượng này thu giữ nhiều trực thăng Black Hawk của quân đội Afghanistan do Mỹ sản xuất ở sân bay Kandahar. Nhiều tay súng Taliban cũng đăng tải loạt hình ảnh về các vũ khí mà họ chiếm được như máy bay chiến đấu, xe bọc thép, súng bắn tỉa và đạn dược....

Những hình ảnh này không chỉ khiến Mỹ bối rối mà còn khiến các chuyên gia đặc biệt lo ngại.

Theo giới phân tích, việc loạt vũ khí tối tân Mỹ trang bị cho quân chính phủ Afghanistan rơi vào tay Taliban có thể làm trầm trọng thêm bất ổn trong khu vực, đặc biệt là khi số khí tài này tới tay những kẻ cực đoan.

"Nếu loại vũ khí do Mỹ cung cấp cho các lực lượng Afghanistan như súng, đạn dược và xe bọc thép rơi vào tay các phần tử cực đoan, nó chắc chắn sẽ làm tăng thêm khó khăn và thách thức của các hoạt động chống khủng bố cho tất cả các chính phủ trong khu vực", nhà nghiên cứu quân sự Trung Quốc Zhou Chenming cho biết.

Trước đây, các nhóm chiến binh thực hiện các cuộc tấn công bất ngờ bằng dao và bom tự chế, nhưng thương vong sẽ cao hơn nhiều nếu chúng sở hữu các vũ khí mạnh hơn.

Đặc biệt ở khu vực Trung Á, nơi nhiều nhóm khủng bố đang âm thầm hoạt động nhưng chính phủ các nước lại không được trang bị để chống lại các nhóm cực đoan có vũ trang và được trang bị bài bản.

Andrei Chang, biên tập viên của Tạp chí Quốc phòng Kanwa lưu ý Mỹ chi khoảng 83 tỷ USD cho việc trang bị và đào tạo các lực lượng an ninh Afghanistan trong 2 thập kỷ qua. Nhưng ông này lưu ý một số vũ khí do Mỹ cung cấp được bán cho các nhóm cực đoan trong các thị trường ngầm.

Các tay súng Taliban đứng gác ở Kandahar. (Ảnh: Shutterstock)

Theo Eagle Yin, nhà nghiên cứu thuộc Quỹ Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế Trung Quốc, số vũ khí của Mỹ không chỉ giúp các nhóm khủng bố bành trướng mà còn có thể thúc đẩy hoạt động buôn bán ma túy ở Trung Á và hơn thế nữa.

“Ma túy là nguồn tài nguyên quan trọng hỗ trợ hoạt động của các nhóm khủng bố và cực đoan có trụ sở tại Afghanistan - chúng chiếm hơn 25% hoạt động buôn bán ma túy trên thế giới. Vấn đề ma túy ở Afghanistan sẽ là một vấn đề đau đầu khác với các nước", Yin cho hay.

Ma túy từ Afghanistan được buôn lậu qua Trung Á đến Nga, châu Âu và gây ra các vấn đề xã hội nghiêm trọng.

Li Wei, một chuyên gia chống khủng bố ở Bắc Kinh cho biết các nước láng giềng đang chờ đợi câu trả lời của Taliban về việc liệu lực lượng này có thể ngăn chặn các nhóm cực đoan bành trướng trong khu vực và hơn thế nữa hay không.

“Nhưng điều này cũng sẽ dựa vào sự hỗ trợ và giám sát chặt chẽ từ cộng đồng quốc tế, đồng thời đòi hỏi sự hợp tác giữa các cường quốc như Mỹ, Trung Quốc và Nga”, ông này nói.