Hàng trăm công nhân xây cầu bị nợ lương, bảo hiểm: Xử lý thế nào?

Trong các bài viết trước, Báo Lao Động đã phản ánh tình trạng một số công ty (Cty) con hoặc có cổ phần của Tổng Công ty Xây dựng Công trình Giao thông 1 (Cienco1) nợ BHXH tính đến tháng 4.2020 là gần 87 tỉ đồng. Trong đó, nhức nhối nhất là Cty Cổ phần Cầu 12 (463 Phúc Đồng, Long Biên, Hà Nội) với hơn 26 tỉ đồng nợ BHXH. Hiện hơn 100 công nhân của Cty này phải tự xin nghỉ tìm công việc mới để mưu sinh.

Phóng viên đã làm việc với các bên liên quan gồm đại diện Công ty Cầu 12, Cienco1, BHXH Hà Nội, Công đoàn ngành GTVT Việt Nam và luật sư để tìm hướng xử lý vụ việc.

Xin được đối trừ từ tiền nợ đọng thi công công trình

Trao đổi với phóng viên Báo Lao Động, ông Đỗ Duy Hưng - Chủ tịch Công đoàn (CĐ) Cienco1 - cho biết, lý do chậm lương và BHXH kéo dài là do đơn vị này và một số Cty thành viên bị nợ đọng tiền thi công các công trình do các địa phương và Chính phủ không bố trí được nguồn vốn để thanh toán. Tổng số nợ lên tới 1.300 tỉ đồng (riêng Cty Cầu 12 bị nợ từ 140 - 160 tỉ đồng). Bên cạnh đó, việc cổ đông nắm đến hơn 90% cổ phần Cty là ông Đinh Ngọc Hệ (Út "trọc") đang bị khởi tố cũng khiến Cienco1 gặp khó trong công tác thị trường.

Cựu công nhân Cầu 12 Nguyễn Văn Tuân và bức ảnh kỷ niệm khi đi xây cầu Mỹ Thuận nối 2 tỉnh Tiền Giang và Vĩnh Long năm 1999. Ảnh: Trần Tuấn

Từ những khó khăn trên, Chủ tịch CĐ Cienco1 đề nghị Chính phủ quan tâm việc giải ngân sớm và nhanh các công trình nợ đọng quá lâu để doanh nghiệp (DN) trả lương cho người lao động (NLĐ). Sau khi Báo Lao Động phản ánh, Công đoàn GTVT Việt Nam cũng cho biết đã đề nghị Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam có ý kiến với Chính phủ, các bộ, ngành trong việc giải quyết nợ đọng xây dựng cơ bản cho doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, ông Đỗ Duy Hưng cũng kiến nghị BHXH cho phép khoanh vùng nợ hoặc có hình thức đối trừ từ nguồn vốn ngân sách (nợ tiền thi công công trình của DN) sang BHXH để thực hiện chính sách với NLĐ.

Trả lời kiến nghị này, ông Vũ Đức Thuật - Phó Giám đốc BHXH Hà Nội - cho biết, đơn vị đã từng tổ chức các buổi đối thoại với các DN nợ BHXH kéo dài, đồng thời đề nghị các Cty cho rằng bị nợ thanh toán các công trình cung cấp hồ sơ các dự án bị nợ để báo cáo các bộ, ngành và UBND Thành phố có biện pháp hỗ trợ, truy thu để có nguồn đóng BHXH; nhưng không DN nào cung cấp được hồ sơ.

Vì vậy, ông Thuật cho rằng kiến nghị trên của Cienco1 là chưa có cơ sở.

Có thể xử lý hình sự

Theo luật sư Quách Thành Lực (Đoàn Luật sư TP.Hà Nội), căn cứ Điều 216 Bộ luật Hình sự quy định về Tội trốn đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động. Cả pháp nhân là công ty trốn đóng bảo hiểm và cá nhân đại diện theo pháp luật của công ty đều phải chịu trách nhiệm hình sự ở các mức độ khác nhau.

"Người nào có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp cho người lao động mà gian dối hoặc bằng thủ đoạn khác để không đóng hoặc không đóng đầy đủ theo quy định từ 6 tháng trở lên với tình tiết như trốn đóng bảo hiểm từ 50.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng; hoặc trốn đóng bảo hiểm cho từ 10 người đến dưới 50 người lao động đã có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 1 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 1 năm.

Tuy nhiên, hành vi trốn đóng bảo hiểm cho người lao động xảy ra trước ngày 1.1.2018 thì sẽ không bị xử lý hình sự mà sẽ xem xét để xử lý vi phạm hành chính, thực hiện việc cưỡng chế.

Một số công nhân Cty cổ phần Cầu 12 đã nghỉ việc đến trụ sở công ty này để đòi được thanh toán tiền lương và bảo hiểm. Ảnh: Trần Tuấn

Nếu thống kê Công ty Cầu 12 trốn đóng BHXH cho trên 10 người và số nợ bảo hiểm tiền tính đến hết tháng 4.2020 là hơn 26 tỉ đồng, cơ quan cảnh sát điều tra hoàn toàn có căn cứ xem xét xử lý trách nhiệm hình sự cá nhân và pháp nhân của công ty này. Với cá nhân phạm tội có thể bị phạt tù đến 7 năm. Pháp nhân có thể bị phạt tiền cao nhất đến đến 3 tỉ đồng", luật sư Lực cho biết.

Luật sư Quách Thành Lực cũng cho biết thêm, từ khi Bộ luật Hình sự có hiệu lực vào ngày 1.1.2018, rất nhiều vụ việc chây ì, trốn đóng bảo hiểm xã hội đã được cơ quan bảo hiểm gửi hồ sơ sang công an xử lý hình sự.

BHXH Hà Nội: Chúng tôi xử lý đúng quy định

Liên quan đến một số phản ánh của công nhân cho rằng, do BHXH Hà Nội chưa quyết liệt dẫn đến tình trạng Công ty Cầu 12 nợ BHXH kéo dài, ông Vũ Đức Thuật, Phó Giám đốc BHXH Hà Nội khẳng định đơn vị này đã thực hiện đầy đủ các biện pháp theo quy định trong Quyết định 595 của BHXH Việt Nam gồm: Hàng tháng gửi thông báo đóng tiền. Đơn vị nợ 3 tháng trở lên phải thanh tra, kiểm tra, tiếp đến là truy thu... Việc gửi hồ sơ cho Công an xử lý chỉ là bước cuối cùng.

Về ý kiến phản ánh tiền lãi suất nợ BHXH cao hơn cả lãi suất ngân hàng (khoảng 14 - 16%/năm), theo Phó Giám đốc BHXH Hà Nội, điều này đã được quy định rất chặt chẽ trong Khoản 3, điều 122, Luật BHXH 2014. Cụ thể: Lãi suất chậm đóng bằng 2 lần lãi đầu tư tăng trưởng quỹ. Vì vậy, ông Thuật cho rằng, không có gì phải bàn cãi về vấn đề lãi suất chậm đóng BHXH.

BHXH Hà Nội: Chúng tôi xử lý đúng quy định

Liên quan đến một số phản ánh của công nhân cho rằng, do BHXH Hà Nội chưa quyết liệt dẫn đến tình trạng Công ty Cầu 12 nợ BHXH kéo dài, ông Vũ Đức Thuật, Phó Giám đốc BHXH Hà Nội khẳng định đơn vị này đã thực hiện đầy đủ các biện pháp theo quy định trong Quyết định 595 của BHXH Việt Nam gồm: Hàng tháng gửi thông báo đóng tiền. Đơn vị nợ 3 tháng trở lên phải thanh tra, kiểm tra, tiếp đến là truy thu... Việc gửi hồ sơ cho Công an xử lý chỉ là bước cuối cùng.

Về ý kiến phản ánh tiền lãi suất nợ BHXH cao hơn cả lãi suất ngân hàng (khoảng 14 - 16%/năm), theo Phó Giám đốc BHXH Hà Nội, điều này đã được quy định rất chặt chẽ trong Khoản 3, điều 122, Luật BHXH 2014. Cụ thể: Lãi suất chậm đóng bằng 2 lần lãi đầu tư tăng trưởng quỹ. Vì vậy, ông Thuật cho rằng, không có gì phải bàn cãi về vấn đề lãi suất chậm đóng BHXH.

Trần Tuấn

Công an Đồng Nai vào cuộc vụ hàng trăm công nhân bị giật hụi Cơ quan chức năng huyện Vĩnh Cửu (Đồng Nai) đang tích cực vào cuộc xác minh, điều tra làm rõ vụ giật hụi của hàng ...

Nhận ủy quyền của 200 công nhân khởi kiện Cty TNHH TBO VINA đòi lương, BHXH Sáng 8.11, bà Lê Thị Ngọc Oanh - Phó Chủ tịch Công đoàn Khu công nghệ cao và các Khu công nghiệp Đà Nẵng cho ...