Trong khi lãi suất tiền gửi tiếp tục được dự báo tăng, thì lãi suất cho vay lại được cho là sẽ không tăng, thậm chí tiếp tục xu hướng giảm trong bối cảnh doanh nghiệp và người dân cần có sự đồng hành để tháo gỡ khó khăn trong sản xuất kinh doanh.

Lãi suất tăng, tiền gửi tiếp tục "chảy" vào ngân hàng

Theo số liệu mới công bố của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), số dư tiền gửi dân cư đạt mức 6,838 triệu tỷ đồng (tính đến hết tháng 7/2024) tăng 4,68% so với cuối năm 2023 và đạt tốc độ tăng trưởng cao nhất sau hơn một năm thực hiện các mức lãi suất điều hành ở mức thấp để hỗ trợ phát triển kinh tế.

Về diễn biến của lãi suất tiền gửi, do chịu áp lực của tỷ giá, lãi suất tiền gửi bắt đầu tăng nhẹ kể từ tháng 4/2024, được cộng hưởng thêm bởi nhu cầu vay vốn tăng và các kênh đầu tư khác như bất động sản, trái phiếu, cổ phiếu... sôi động trở lại. Tại thời điểm đầu tháng 10/2024, các ngân hàng thương mại niêm yết phổ biến ở mức 5-6,1%/năm đối với kỳ hạn từ 12 tháng trở lên. Cụ thể, các ngân hàng BVBank, VRB, Dong A Bank niêm yết lãi suất 6%/năm cho kỳ hạn 24 tháng, NCB niêm yết lãi suất 6,15%/năm, OceanBank 6,1%/năm, SaigonBank 6,1%/năm kỳ hạn 36 tháng, Bac A Bank 6,05%/năm. Một số ngân hàng HDBank, MSB, PVcomBank, DongA Bank… thông báo áp dụng lãi suất từ 7,5-9,1%/năm nhưng chỉ dành cho những người gửi tiền số lượng lớn hàng trăm tỷ đồng và kỳ hạn rất dài.

Gửi tiết kiệm vẫn hấp dẫn nhà đầu tư -0
Lãi suất cho vay được dự báo sẽ tăng nhẹ trong Quý IV. Ảnh minh họa

Đáng chú ý, có những ngân hàng thông báo tăng lãi suất tiền gửi nhưng thực chất là cơ cấu lại các kỳ hạn, như tăng lãi suất ở những kỳ hạn ngắn thu hút người gửi tiền nhiều nhất, giảm lãi suất đối với kỳ hạn dài ít người gửi tiền. Thậm chí, có ngân hàng còn giảm nhẹ lãi suất như Techcombank khi từ đầu tháng 10 trở lại đây đã 2 lần giảm 0,2% tại tất cả các kỳ hạn. Tuy nhiên, có thể thấy, từ mức lãi suất huy động giảm thấp về dưới 5% tại cuối năm 2023, sau nhiều đợt điều chỉnh, lãi suất huy động cả ngắn, trung và dài hạn trên thị trường đều đã nhích tăng lên.

Lãi suất tiền gửi tăng khiến kênh tiết kiệm trở nên hấp dẫn hơn với những người chọn kênh đầu tư an toàn này. Việc tiền gửi từ dân cư tăng trưởng vượt bậc cho thấy nhà đầu tư vẫn ưu tiên tiền gửi tiết kiệm. Phía ngân hàng, các tổ chức tín dụng có xu hướng điều chỉnh tăng nhẹ mặt bằng lãi suất huy động và duy trì mặt bằng lãi suất cho vay ở mức thấp. Theo số liệu khảo sát, tính chung cả năm 2024, các tổ chức tín dụng dự báo mặt bằng lãi suất huy động tăng nhẹ 0,1 điểm phần trăm và mặt bằng lãi suất cho vay giảm nhẹ 0,09 điểm phần trăm so với cuối năm 2023. Trên cơ sở đó, dự báo huy động vốn toàn hệ thống được các tổ chức tín dụng kỳ vọng tăng bình quân 3,2% trong Quý IV/2024 và 7,9% trong năm 2024.

Lãi suất cuối năm tăng hay giảm?

Với người gửi tiền hay người đi vay vốn, câu chuyện xu hướng lãi suất sẽ tăng hay giảm trong thời gian tới luôn là vẫn đề được quan tâm hàng đầu. Một số chuyên gia cho rằng thời gian tới, lãi suất huy động sẽ đi ngang hoặc tăng nhẹ khi nhu cầu tín dụng thời vụ tăng cao trong Quý IV. Dù vậy, lãi suất cho vay sẽ được giữ ổn định để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân.

Tại Báo cáo Chính phủ tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 9/2024, Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng cho hay, tính đến ngày 30/9, tín dụng tăng 9%, nên mục tiêu tăng trưởng 15% của cả năm là hoàn toàn khả thi. Như vậy, những tháng còn lại của năm, sẽ còn 6% mức tăng trưởng tín dụng tiếp tục được các nhà băng triển khai. Điều này đồng nghĩa các ngân hàng sẽ cần hút thêm một lượng tiền lớn để bù đắp thanh khoản.

Nhóm nghiên cứu MBS Research cho rằng sự phục hồi của tăng trưởng tín dụng trong bối cảnh sản xuất và đầu tư tăng tốc mạnh hơn trong những tháng cuối năm, sẽ phần nào gây áp lực lên thanh khoản hệ thống và có thể dẫn đến việc tăng lãi suất đầu vào. Theo MBS, việc cơn bão Yagi gây ra nhiều thiệt hại nghiêm trọng khiến nhiều doanh nghiệp mất khả năng trả nợ, có thể làm gia tăng áp lực nợ xấu (nợ xấu nội bảng của toàn hệ thống đến cuối tháng 6 năm nay đã tăng 5,77% so với cuối năm 2023). Do đó, đây là yếu tố thúc đẩy các ngân hàng tiếp tục điều chỉnh tăng lãi suất huy động nhằm thu hút vốn mới, qua đó giúp đảm bảo thanh khoản. Trong khi đó, các nhà phân tích đến từ VDSC lập luận về vấn đề thanh khoản dẫn đến kỳ vọng lãi suất huy động có thể tiếp tục tăng nhẹ và kết thúc năm 2024 cao hơn mức đầu năm bình quân khoảng 0,5-1,0 điểm %.

Đối với lãi suất cho vay, VDSC cho biết, thống kê của NHNN cho thấy lãi suất cho vay bình quân giảm khoảng 0,96 điểm % trong 6 tháng năm 2024, nhanh hơn tốc độ giảm của lãi suất huy động. "Sự thay đổi từ lãi suất huy động sang lãi suất cho vay luôn có độ trễ, do đó, chúng tôi cho rằng việc lãi suất huy động tăng trở lại có thể sẽ chưa ảnh hưởng quá nhiều đến đà giảm của lãi suất cho vay, ít nhất là cho đến cuối năm 2024", VDSC dự đoán.

Tuy nhiên, theo phân tích của các chuyên gia, tăng trưởng tín dụng cần được thực hiện bằng cách đẩy mạnh tiêu dùng. Nhiều nước trên thế giới, tín dụng tiêu dùng chiếm tới 70%, trong khi ở nước ta, phân khúc này chỉ mới chiếm 20%, vì vậy, bên cạnh nỗ lực của ngành ngân hàng thông qua các chương trình kích cầu tín dụng, giảm lãi suất cho vay, thì cần kích cầu sức mua thị trường, kể cả thị trường xuất khẩu và thị trường nội địa. Hiện nay, tín dụng ở nhiều ngân hàng dựa quá lớn vào bất động sản, rất dễ rủi ro, vì thế, đẩy mạnh cho vay tiêu dùng là hướng đi cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững.

"Từ nay đến cuối năm, tín dụng bán lẻ sẽ phục hồi mạnh, được dẫn dắt bởi tài chính tiêu dùng, thẻ tín dụng và cho vay mua ôtô", các chuyên gia phân tích của MBS Research đánh giá và cho rằng một số ngân hàng thương mại có thể hy sinh lãi bằng cách giảm lãi suất cho vay để tăng trưởng tín dụng.

https://cand.com.vn/Kinh-te/gui-tiet-kiem-van-hap-dan-nha-dau-tu-i747637/

Ngày đăng: 10:07 | 19/10/2024

Hà An / CAND