Gỡ vướng để xanh hóa vận tải công cộng

Thực hiện cam kết sau chất vấn, mới đây, UBND thành phố đã trình HĐND thành phố sửa đổi, bổ sung Nghị quyết về nội dung này...

Chính sách chưa hấp dẫn doanh nghiệp

Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Mạnh Quyền, ngày 10-7-2019, HĐND thành phố đã ban hành Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND về ưu tiên phát triển vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn. Trong đó, tại Điểm c, Khoản 4, Điều 2 đã quy định chính sách: “Ngân sách thành phố hỗ trợ 50% tiền lãi vay ngân hàng trong 5 năm đầu để đầu tư xây dựng hạ tầng vận tải hành khách công cộng khối lượng lớn và mua sắm xe buýt sử dụng năng lượng sạch, cụ thể theo từng dự án được UBND thành phố phê duyệt”.

Tuy nhiên, sau 5 năm triển khai, tính đến nay, mới chỉ có một doanh nghiệp - Công ty TNHH Du lịch dịch vụ xây dựng Bảo Yến lập hồ sơ đề nghị hỗ trợ lãi vay cho 139 xe buýt sử dụng khí nén thiên nhiên (CNG) đã đầu tư. Thế nhưng, do vướng mắc về quy định chưa rõ ràng về hạn mức lãi vay được hỗ trợ và yêu cầu dự án phải được UBND thành phố phê duyệt, nên doanh nghiệp này vẫn chưa tiếp cận được chính sách. Điều này khiến quy định hỗ trợ lãi vay trở nên thiếu tính khả thi, không hấp dẫn được doanh nghiệp.

Trao đổi thêm về vấn đề này, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường cho biết, Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND cũng chưa có quy định cụ thể về hạn mức hỗ trợ lãi vay. Việc quy định điều kiện vay phải theo dự án được UBND thành phố phê duyệt là rào cản chưa phù hợp. Mức hỗ trợ 50% chi phí lãi vay trong 5 năm đầu cũng chưa thực sự đủ sức khuyến khích các đơn vị tham gia.

Như vậy, chính sách đã có nhưng do thiếu tính cụ thể và đồng bộ nên hầu như chưa phát huy hiệu quả.

Tạo nền tảng để chuyển đổi buýt xanh

Để thực hiện cam kết quốc gia về chuyển đổi năng lượng, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 876/QĐ-TTg ngày 22-7-2022 phê duyệt Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành Giao thông vận tải. Cụ thể hóa chủ trương này, UBND thành phố Hà Nội đã ban hành Quyết định số 6004/QĐ-UBND ngày 18-11-2024 phê duyệt “Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố”, cùng Kế hoạch số 149/KH-UBND ngày 28-5-2025 triển khai thực hiện.

Theo đó, chậm nhất đến năm 2030, thành phố phải hoàn thành việc chuyển đổi toàn bộ xe buýt sang điện và năng lượng xanh. Nghĩa là, từ nay đến năm 2030, thành phố cần đầu tư trên 2.500 xe buýt mới cùng hệ thống trạm sạc, hạ tầng kỹ thuật đồng bộ. Đây là một con số rất lớn, đòi hỏi nguồn lực đầu tư nhiều và các chính sách đủ mạnh để khuyến khích doanh nghiệp tham gia.

Báo cáo giải trình của UBND thành phố tại kỳ họp thứ hai mươi sáu, HĐND thành phố Hà Nội (ngày 29-9) cũng chỉ rõ: Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND có phạm vi điều chỉnh rộng, bao gồm cả phát triển vận tải công cộng khối lượng lớn, khuyến khích xây dựng bến bãi, áp dụng công nghệ cao… Trong đó, đề xuất chính sách liên quan đến khuyến khích đầu tư hạ tầng, đầu tư phương tiện xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh (quy định tại Điểm c, Khoản 4, Điều 2 Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND).

Thực tế cho thấy, nếu không sớm tháo gỡ các bất cập trong chính sách hỗ trợ thì mục tiêu chuyển đổi phương tiện xanh khó khả thi. Do đó, việc UBND thành phố trình HĐND sửa đổi, bổ sung Điểm c, Khoản 4, Điều 2 của Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND là rất cần thiết và kịp thời nhằm tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc hiện nay bảo đảm tính khả thi việc triển khai thực hiện có hiệu quả Đề án phát triển hệ thống giao thông vận tải công cộng bằng xe buýt sử dụng điện, năng lượng xanh trên địa bàn thành phố, đáp ứng được mục tiêu đề ra.

Đại biểu HĐND thành phố đồng tình cao và cho rằng, để phát triển vận tải công cộng xanh, cần thông qua nghị quyết sửa đổi, bổ sung Điểm c, Khoản 4, Điều 2 Nghị quyết số 07/2019/NQ-HĐND. Đáng chú ý, đây cũng là một trong những nội dung triển khai các giải pháp, nhiệm vụ nằm trong 22 nhiệm vụ được giao tại Chỉ thị số 20/CT-TTg ngày 12-7-2025 của Thủ tướng Chính phủ về một số nhiệm vụ cấp bách, quyết liệt ngăn chặn, giải quyết tình trạng ô nhiễm môi trường.

Việc HĐND thành phố sớm thông qua nghị quyết sửa đổi tại kỳ họp thứ hai mươi sáu không chỉ là động lực cho các doanh nghiệp vận tải hành khách công cộng mà còn là mong mỏi của người dân Thủ đô. Bởi lẽ, phát triển vận tải công cộng xanh không chỉ giảm phát thải, góp phần bảo vệ môi trường, mà còn nâng cao chất lượng dịch vụ, tạo diện mạo văn minh, hiện đại cho giao thông đô thị.

Đại diện nhiều doanh nghiệp vận tải công cộng cũng khẳng định, chính sách hỗ trợ rõ ràng sẽ giúp họ yên tâm đầu tư, mở rộng quy mô phương tiện điện, đồng thời thu hút thêm nhà sản xuất, cung ứng dịch vụ hạ tầng. Đây chính là nền tảng để thành phố Hà Nội thực hiện thành công lộ trình chuyển đổi năng lượng xanh trong giao thông.

https://hanoimoi.vn/go-vuong-de-xanh-hoa-van-tai-cong-cong-718226.html