Giá nhà ảnh hưởng nghiêm trọng thế nào nếu tăng thuế suất thuế VAT?

Phát biểu tại Hội thảo góp ý cho dự thảo luật sửa đổi 5 luật thuế hôm 14/9/2017, ông Nguyễn Mạnh Hà – Chủ tịch Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản Việt Nam cho rằng nếu áp thuế như Bộ Tài chính đề xuất giá nhà có thể sẽ tăng tới 12%.

“Nếu những nội dung như Bộ Tài chính dự thảo được thông qua sẽ tác động trực tiếp, tác động rất mạnh đến thị trường bất động sản và giá nhà ở”, ông Hà nói.

Hiện nay việc chuyển quyền sử dụng đất không chịu thuế GTGT và khi chuyển nhượng nhà ở thì phải nộp thuế trước bạ với mức 5% và nộp thuế thu nhập với mức 2% tính trên giá trị chuyển nhượng.

“Đất đai là sở hữu toàn dân, chúng ta chỉ được bán nhà, không được bán đất”, ông Hà nhắc, như vậy nếu tính thuế GTGT cho chuyển quyền sử dụng đất tức là công nhận chuyện bán đất. Ông Tuấn cũng có ý kiến rằng: đất là tài sản của Nhà nước, chỉ cho phép người sử dụng đất sử dụng, định đoạt (chuyển nhượng, tặng, cho…), đất đai được coi là “tài sản đặc biệt” không được sản xuất, lưu thông, tiêu dùng như một hàng hóa bình thường. Quyền sử dụng đất là quyền về pháp lý, quyền sử dụng đất không phải hàng hóa nên quyền sử dụng đất không phải là đối tượng chịu thuế GTGT như hiện nay là hợp lý", ông Hà nói.

Hiện nay, khi bán nhà chỉ mất phí trước bạ 0,5%, thuế thu nhập cá nhân 2% tính trên tổng giá trị giao dịch, tổng cộng thuế và lệ phí trước bạ là 2,5% giá trị giao dịch. Và nếu tính thuế GTGT cho chuyển quyền sử dụng đất theo mức thuế suất Bộ Tài chính đề xuất sửa đổi là 12%, như vậy giá nhà ít nhất tăng lên 12% và tổng mức thuế phí phải nộp tăng 7 lần so với mức phải nộp hiện hành.

Với một căn hộ mức trung bình có giá 2 tỷ đồng, nếu đủ thuế phí như Bộ Tài chính đề xuất thì số tiền bỏ ra cho căn hộ đó tăng lên rất cao, chưa kể giá thu tiền sử dụng đất liên tục tăng, giá nguyên vật liệu, giá nhân công cũng tăng. Điều này rất nghiêm trọng cho thị trường bất động sản vì giá nhà ở Việt Nam vẫn còn cao, chúng ta đang có chủ trương giảm giá nhà xuống để tạo điều kiện cho người dân có nhà ở thì chính sách thuế lại kéo giá nhà tăng lên. Nhà ở là 1 trong 4 nhu cầu thiết yếu của người dân và hiện nay số đông người dân chưa mua được nhà.

Đánh thuế như dự thảo thì “thị trường bất động sản sẽ rất nguy hiểm”, và sẽ khiến cho hành vi trốn thuế nhiều hơn - ông Hà nói. “Trước đây đã có lần chúng ta tăng thuế chuyển quyền sử dụng đất lên 4% thì nhiều người đã né không nộp thuế bằng cách mua bán trao tay và chúng ta đã phải giảm thuế suất về 2%”, ông Hà nhắc lại.

Không đồng thuận với việc vừa đưa chuyển quyền sử dụng đất vào diện phải nộp thuế GTGT nhưng lại không cho khấu trừ tiền sử dụng đất đã nộp, phía DN cho rằng “số tiền đã nộp này đã khá cao rồi”. Theo ông Hà, số tiền sử dụng đất ở Hà Nội chiếm từ 20-30% giá nhà ở Hà Nội, với loại nhà ở liền kề thì tỷ lệ này lên tới 50%, có khi là 70%. Nếu không cho khấu trừ số tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đã nộp khi tính thuế GTGT thì giá nhà sẽ còn tăng khoảng 5-7% tùy từng loại nhà.

Bất động sản là thị trường khá nhạy cảm với chính sách. Việc thay đổi chính sách thuế cho thị trường này như Bộ Tài chính đề xuất không chỉ làm giảm giao dịch trên thị trường, hạn chế khả năng mua nhà của phần đông người lao động mà nó còn ảnh hưởng trực tiếp đến các thị trường khác như thị trường tín dụng, thị trường nguyên vật liệu, thị trường lao động. Bất động sản luôn có ảnh hưởng nhất định đến ổn định kinh tế vĩ mô. Ông Hà cho biết, tổng giá trị cho vay BĐS chiếm 10% tổng dư nợ hệ thống ngân hàng nhưng khoản vay ngân hàng có thế chấp bằng BĐS thì lớn hơn nhiều, khoảng 70% khoản vay tín dụng thế chấp bằng BĐS.

Chính sách thuế phí chỉ tăng 1-2% đã ảnh hưởng tới giao dịch trên thị trường, nếu tăng 12% thì mức độ ảnh hưởng rất lớn kéo theo nguy cơ tăng nợ xấu. Vì thế mọi chính sách đối với thị trường bất động sản cần được đánh giá tác động kỹ càng.