Festival Hoa-Kiểng Sa Đéc: Từ làng nghề trăm năm đến 'Đô thị hoa' vươn tầm hội nhập

Chương trình nghệ thuật đặc sắc tại đêm khai mạc Lễ hội - Ảnh: VGP/Bích Liên

Đánh thức sức sống kinh tế-văn hóa miền Tây

Festival Hoa-Kiểng Sa Đéc lần II/2025 được tổ chức với quy mô lớn, diễn ra liên tục từ ngày 27/12/2025 đến ngày 4/1/2026, quy tụ chuỗi hoạt động văn hóa, nghệ thuật và du lịch đặc sắc. Trên nền tảng những giá trị truyền thống được bồi đắp qua nhiều thế hệ, lễ hội lan tỏa thông điệp về một Sa Đéc giàu bản sắc nhưng không ngừng đổi mới, chủ động thích ứng với yêu cầu phát triển của giai đoạn mới.

Hình thành từ những năm đầu thế kỷ XX, Làng hoa Sa Đéc (phường Sa Đéc, tỉnh Đồng Tháp) là một trong những làng hoa lâu đời nhất vùng Đồng bằng sông Cửu Long. Gắn với tên tuổi nghệ nhân Tư Tôn-người đưa hàng trăm giống hoa hồng từ Pháp về thuần hóa, xây dựng nên Vườn hồng Tư Tôn nổi tiếng-Sa Đéc đã đặt nền móng cho hành trình hơn một thế kỷ phát triển ngành hoa kiểng, trở thành biểu tượng văn hóa đặc sắc của vùng đất Sen hồng.

Đến nay, diện tích sản xuất hoa kiểng trên địa bàn phường Sa Đéc đạt khoảng 950 ha, tăng hơn 190 ha so với năm 2022, chủ yếu từ chuyển đổi đất lúa kém hiệu quả và cải tạo vườn tạp. Làng hoa hiện sở hữu hơn 2.000 chủng loại hoa kiểng, được phân thành ba nhóm chính: Cây kiểng công trình và trang trí nội thất chiếm khoảng 65%, kiểng cổ, bonsai chiếm 15%, hoa các loại chiếm 20%.

Toàn phường có trên 4.000 hộ sản xuất hoa kiểng, chiếm gần 50% số hộ sản xuất nông nghiệp; cùng hơn 190 cơ sở kinh doanh, 13 doanh nghiệp, 2 hợp tác xã và 3 hội quán hoạt động trong lĩnh vực hoa kiểng. Mỗi năm, Sa Đéc cung ứng ra thị trường hơn 12 triệu sản phẩm, phục vụ tiêu dùng trong nước và xuất khẩu tiểu ngạch sang Nhật Bản, Hàn Quốc, Campuchia… Những con số đó cho thấy hoa kiểng không chỉ là nét đẹp văn hóa, mà đã trở thành ngành kinh tế quan trọng của địa phương.

Màn bắn pháo hoa đẹp mắt đem đến nhiều cảm xúc cho người dân và du khách - Ảnh: Việt Tiến

Di sản sống trong dòng chảy sáng tạo

Thực hiện các kế hoạch của UBND tỉnh Đồng Tháp, UBND TP. Sa Đéc (nay là phường Sa Đéc) và Nghị quyết Đại hội Đảng bộ phường nhiệm kỳ 2025–2030, địa phương xác định hoa kiểng là ngành kinh tế mũi nhọn. Định hướng phát triển được triển khai đồng bộ, từ nghiên cứu, lai tạo giống mới; đầu tư hạ tầng sản xuất gắn với du lịch trải nghiệm; đến chuyển giao khoa học -kỹ thuật, liên kết tiêu thụ, phát triển kinh tế tập thể, chuyển đổi số, truy xuất nguồn gốc và xúc tiến thương mại.

Phát biểu khai mạc festival, ông Phạm Thành Ngại, Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, nhấn mạnh: Làng hoa Sa Đéc tự hào chứng kiến một lớp nông dân mới mạnh dạn ứng dụng khoa học-công nghệ, đưa hoa kiểng bước sang giai đoạn phát triển hiện đại. Festival Hoa-Kiểng Sa Đéc với diện mạo và khí thế mới, chuỗi hoạt động đa dạng từ công nghệ cao đến nghệ thuật thực cảnh, trình diễn hoa, là bước đi quan trọng nâng tầm chuỗi giá trị ngành hàng hoa-kiểng.

Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp Phạm Thành Ngại phát biểu tại Lễ khai mạc - Ảnh: Hồ Phụng

Theo Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp, hoa Sa Đéc không chỉ để thưởng lãm, mà đang trở thành sản phẩm văn hóa-kinh tế đặc trưng, góp phần khẳng định Đồng Tháp là thủ phủ hoa, trái cây, lúa gạo, cá tra, hướng tới nền nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân thông minh.

Tại lễ khai mạc, ông Lê Minh Hoan, Phó Chủ tịch Quốc hội bày tỏ niềm tự hào sâu sắc về làng hoa trăm năm tuổi bên dòng Sa Giang hiền hòa. Theo ông, hoa kiểng Sa Đéc không còn dừng lại ở chợ Tết hay hội hoa Xuân, mà đã vươn mình mạnh mẽ vào du lịch trải nghiệm, nghệ thuật sắp đặt, thiết kế cảnh quan, không gian công cộng, giáo dục thẩm mỹ, thậm chí mở ra những ngành công nghiệp và kinh tế sáng tạo mới.

Dịp này, tỉnh Đồng Tháp vinh dự đón nhận danh hiệu Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia đối với Nghề trồng hoa kiểng Sa Đéc-sự ghi nhận xứng đáng cho giá trị lịch sử, văn hóa và sức sáng tạo bền bỉ của một làng nghề trăm năm. Đây không chỉ là niềm tự hào của Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân tỉnh Đồng Tháp, mà còn là động lực để Sa Đéc tiếp tục khẳng định vị thế “Đô thị hoa” của miền Tây, nơi hội tụ giữa di sản, sáng tạo và khát vọng vươn xa trong dòng chảy phát triển kinh tế-du lịch xanh, bền vững.

* Chương trình nghệ thuật tai Lễ khai mạc được dàn dựng thành 3 chương: Hương phù sa; Giữ đất, giữ hoa; Sắc hoa ngày mới, để lại nhiều cảm xúc cho người người dân và du khách gần xa tham dự Lễ hội.