Điều gì đang âm thầm đẩy vàng tăng giá kỷ lục?

Hai năm tăng tốc kỷ lục

Giá vàng thế giới đã tăng ấn tượng trong khoảng hai năm qua, phản ánh sự bất ổn kinh tế toàn cầu và các yếu tố địa chính trị. Theo dữ liệu từ Kitco News, trong năm 2024, giá vàng tăng 29%; tính từ đầu năm 2025 đến nay (cuối tháng 8), vàng đã tăng thêm 28%.

Xu hướng này dường như vẫn đang tiếp diễn, với các nhà đầu tư đổ xô vào vàng như một tài sản trú ẩn an toàn.

Trong phiên giao dịch ngày 28/8 trên thị trường New York (kết thúc rạng sáng 29/8 giờ Việt Nam), giá vàng giao ngay đã tăng từ mức 3.385 USD/ounce lên trên 3.420 USD/ounce, lên mức cao nhất trong vòng một tháng.

Động thái này được hỗ trợ bởi sự suy yếu liên tục của đồng USD, với chỉ số USD Index giảm 0,32% xuống 97,81 điểm.

Tại thị trường trong nước, giá vàng cũng ghi nhận ba phiên liên tiếp lập kỷ lục cao mới. Sáng 29/8, giá vàng miếng SJC đạt đỉnh mới ở mức 128,9 triệu đồng/lượng (giá bán), trong khi giá vàng nhẫn cũng có kỷ lục 123,6 triệu đồng/lượng (giá bán), phản ánh nhu cầu nội địa cao do lo ngại lạm phát và biến động tiền tệ.

Các yếu tố thúc đẩy giá vàng tăng mạnh trong hai năm qua bao gồm căng thẳng địa chính trị, lạm phát dai dẳng và chính sách tiền tệ nới lỏng. Từ năm 2023, vàng đã được hỗ trợ bởi nhu cầu mua vào kỷ lục từ các ngân hàng trung ương, nhằm đa dạng hóa dự trữ khỏi đồng USD. Gần đây, sự suy yếu của USD trở thành động lực chính.

Giới đầu tư kỳ vọng Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ tiếp tục cắt giảm lãi suất. Thị trường dự báo Fed có thể hạ lãi suất hai lần trong phần còn lại của năm 2025, có thể bắt đầu từ tháng 9, với mức cắt giảm 25 điểm cơ bản mỗi lần, dựa trên dữ liệu lao động yếu đi và lạm phát ổn định quanh 2,8-3%.

Một yếu tố đáng chú ý là cuộc chiến giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Fed. Ông Trump đã nhiều lần chỉ trích gay gắt Chủ tịch Fed Jerome Powell vì không hạ lãi suất nhanh chóng, thậm chí đe dọa sa thải ông. Mới đây, ông Trump đã tuyên bố sa thải Thống đốc Fed Lisa Cook với cáo buộc gian lận thế chấp, đánh dấu lần đầu tiên trong lịch sử 111 năm của Fed một tổng thống có quyết định như vậy. 

Giới đầu tư nhận thấy rủi ro lớn đối với sự độc lập của Fed, vốn là nền tảng giúp ngân hàng trung ương này chống lạm phát và thất nghiệp hiệu quả. Lịch sử cho thấy, Fed thường bác bỏ yêu cầu ngắn hạn từ các tổng thống để tập trung vào sức khỏe kinh tế dài hạn.

Tuy nhiên, giờ đây, tính độc lập này đang bị đặt dấu hỏi sau khi ông Trump, trong nỗ lực xóa bỏ "các đảo độc lập" trong chính phủ, đã sa thải lãnh đạo của nhiều cơ quan như Cục Dự trữ Liên bang, CDC và Cục Thống kê Lao động. Nhiều chuyên gia cảnh báo điều này có thể đe dọa ổn định kinh tế toàn cầu, làm suy giảm uy tín của các thể chế Mỹ.

Chu kỳ tăng vài năm của giá vàng khi nào kết thúc?

Trong ngắn hạn, giá vàng có thể biến động mạnh và điều chỉnh giảm sau chuỗi ngày tăng liên tục. Các tổ chức như Saxo Bank cảnh báo rằng vàng có thể gặp áp lực nếu lạm phát tạm thời tăng cao, khiến Fed do dự cắt giảm lãi suất, dẫn đến USD hồi phục tạm thời. Tuy nhiên, mức hỗ trợ quanh 3.300 USD/ounce vẫn vững chắc từ cuối tháng 5 tới nay.

Về trung và dài hạn, nhiều yếu tố hỗ trợ vàng tiếp tục tăng giá. Mỹ đang bước vào chu kỳ giảm lãi suất bất chấp lạm phát vẫn ở mức cao gần 3%, cao hơn mục tiêu 2% trước đó. Điều này tạo môi trường "mảnh đất màu mỡ" cho vàng, khi chi phí cơ hội nắm giữ kim loại không sinh lời giảm xuống.

Đồng USD dự kiến tiếp tục suy yếu do áp lực từ nợ công Mỹ tăng cao, chính quyền Tổng thống Trump muốn giảm lãi cho các khoản vay nợ công, và xu hướng phi đô la hóa toàn cầu, với các nước như Trung Quốc, Ấn Độ và Thổ Nhĩ Kỳ tăng dự trữ vàng.

Chuyên gia Samson đến từ Tổ chức Fidelity International nhấn mạnh rằng Mỹ có nguy cơ cao rơi vào đình lạm (stagflation) - tăng trưởng chậm kết hợp lạm phát cao - do chính sách thuế quan và thị trường lao động yếu.

Samson lưu ý rằng các đợt tăng giá vàng thường kéo dài nhiều năm và với quy mô bất ổn hiện tại, vàng vẫn có tiềm năng tăng mạnh. Fidelity duy trì vị thế tích cực với vàng trong danh mục đầu tư, coi đây là tài sản trú ẩn an toàn và đa dạng hóa.

Tương tự, Bank of America (BofA) vừa giữ nguyên dự báo giá vàng có thể đạt 4.000 USD/ounce trong nửa đầu năm 2026, nhờ đồng USD suy yếu và xu hướng cắt giảm lãi suất trong bối cảnh lạm phát cao. Các chuyên gia của BofA cảnh báo, nguy cơ xói mòn tính độc lập của Fed và các cơ quan thống kê có thể khiến USD tiếp tục giảm, qua đó hỗ trợ vàng.

Saxo Bank bổ sung, chênh lệch lợi suất trái phiếu Mỹ cũng là yếu tố nâng đỡ vàng, khi lợi suất ngắn hạn giảm trong khi lợi suất dài hạn đi lên do lo ngại về nợ công và sự độc lập của Fed.

Về tổng thể, dù ngắn hạn có biến động, xu hướng trung và dài hạn của vàng được đa số tổ chức dự báo tích cực, với tiềm năng vượt 4.000 USD/ounce nếu đình lạm và rủi ro chính trị Mỹ gia tăng.

https://vietnamnet.vn/dieu-gi-dang-am-tham-day-vang-tang-gia-ky-luc-2437481.html