Con lùn - sự hối tiếc muộn màng của nhiều cha mẹ

Bác sĩ Yu Shaozhen làm việc ở phòng khám tăng trưởng và phát triển đợt Tết vừa qua. Ông nhận thấy ngày càng nhiều cha mẹ đưa con đi khám trong kỳ nghỉ đông. Ông khám cho 60 đứa trẻ mỗi ngày ở đây, nhưng chỉ có 30 đứa đang phát triển bình thường. Tình trạng chung là cha mẹ luôn đặt ưu tiên tăng trưởng và phát triển của trẻ đứng sau việc học tập và rèn luyện.

"Hậu quả thật buồn. Cha mẹ muốn con họ giành chiến thắng ở vạch xuất phát, kết quả là trẻ có thể giành thứ hạng cao về điểm số, nhưng lại giảm về chiều cao", Yu Shaoxuan - một chuyên gia về tăng trưởng và phát triển, cựu giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Xương của Bệnh viện Thể thao Chiết Giang, cho biết trên Sound of Zhejiang.

Một cậu bé 13 tuổi, Hui Hui, đến phòng khám. Huihui cao 1,62 mét trong khi chiều cao tiêu chuẩn của một cậu bé cùng tuổi là 1,6 mét. Từ chỉ số này, dường như không có vấn đề gì. Nhưng cơ thể mập mạp, khuôn mặt tròn, đeo một cặp kính lớn, lại cho thấy Huihui, với cân nặng 60 kg, là béo toàn diện.

"Bác sĩ Yu, con trai tôi đã không cao thêm hơn một năm. Ông có thể giúp tôi không?", mẹ của Hui Hui hỏi một cách lo lắng.

Bác sĩ Yu Shaozhen không lo lắng khi xem qua cơ thể cậu bé. Đầu tiên ông trò chuyện với Huihui, về việc học, về việc gặp gỡ ông bà, ăn vặt của cậu bé. Sau vài câu hỏi, cậu bé đã trả lời trôi chảy và tự tin. "Cảm giác rất rõ ràng sau khi giao tiếp với cậu bé. Đây là một đứa trẻ rất thông minh. IQ chắc chắn không hề thấp", ông nói.

Nhưng khi xem phim về tuổi xương của Hui Hui, lông mày của Yu Shaozhen nhăn lại: "Tuổi xương đã 15 tuổi rưỡi, sớm hơn hai năm rưỡi, nghĩa là Hui Hui thấp hơn hai tuổi rưỡi so với chiều cao dự kiến".

"Thật không may, cậu bé chỉ có thể cao đến 1,65 m trong cuộc đời", bác sĩ Yu Shaozhen vừa nói xong, nước mắt mẹ Hui Hui đã không thể ngừng chảy. "Chúng tôi cho cháu những điều tốt nhất, và cháu đã học rất tốt. Làm sao nó lại không lớn được?".

Yu Shaozhen dự đoán từ chiều cao di truyền của cha mẹ Hui Hui rằng cậu bé thực sự có thể cao đến khoảng 1,73 mét, và hậu quả này là do cách giáo dục Huihui.

Cha mẹ của Huihui đều là những người giỏi, và họ luôn sợ rằng Hui Hui sẽ thua ngay từ đầu. Từ khi cậu vào tiểu học, những ngày cuối tuần của cậu là có mặt ở đủ mọi lớp học khác nhau.

Trong học tập, Hui Hui đã không làm thất vọng sự mong đợi của cha mẹ. Cậu là học sinh giỏi từ nhỏ, thậm chí giành được giải thưởng trong Thế vận hội tỉnh. Điểm số của cậu luôn đứng đầu. Ông bà luôn chuẩn bị cá, thuốc bổ, hải sâm cho cậu bé. "Công thức bí mật" như gà hầm được gửi đến nhà Hui Hui ba lần mỗi tuần.

Và giờ đây, béo phì đã gây ra dậy thì sớm ở cậu bé, xương cơ bản bị đóng trước tuổi và Hui Hui bỏ lỡ cơ hội lớn lên trong hai năm rưỡi tới.

Nhiều cha mẹ chỉ mải cho con học mà quên mất rằng sự vận động là yếu tố tốt nhất giúp trẻ tăng trưởng. Ảnh minh họa: mx.depositphotos.com.

Một ví dụ khác khiến bác sĩ Yu Shaozhen thấy tiếc là cô gái 16 tuổi xinh đẹp Xiaoling. Khi cô bước vào cửa, ông nhận ra cô là một đứa trẻ được đào tạo về khiêu vũ chuyên nghiệp, cử chỉ rất bài bản.

Khuôn mặt của Xiaoling rất đẹp, với đôi mắt to, mũi khá cao. Sau 7 năm luyện tập vũ đạo, cô bé thon thả và thanh lịch hơn, nhưng chiều cao của cô vẫn luôn là nỗi buồn của cha mẹ.

"Con gái chúng tôi rất xinh đẹp từ khi còn nhỏ. Nó cũng thích khiêu vũ, chúng tôi đang lên kế hoạch để nó phát triển theo hướng nhảy chuyên nghiệp. Bây giờ đơn vị nghệ thuật có yêu cầu về chiều cao đối với chuyên ngành khiêu vũ, con bé lo lắng mình sẽ không đạt tiêu chuẩn, vì vậy chúng tôi đến đây thử xem", cha của Xiaoling nói.

Cha của Xiaoling cao 1,7 mét và mẹ cô cao 1,56 mét. Hai người không cao. Bác sĩ Yu Shaozhen tính chiều cao di truyền của Xiaoling, chỉ khoảng 1,56 mét, thấp hơn mức 1,65 mét là yêu cầu của chuyên ngành nhảy cổ điển.

"Con của các bạn được nuôi dưỡng tốt và đã đạt đến giới hạn tối đa mà chiều cao di truyền có thể đạt được. Đừng cố đẩy con vào một lĩnh vực mà cháu sẽ thua ngay ở điểm xuất phát", câu nói của Yu Shaozhen thực sự đã khép lại con đường nghệ thuật với Xiaoling.

Làm thế nào cha mẹ có thể giúp con mình đạt được chiều cao tối đa?

"Trẻ chỉ tăng trưởng và phát triển đến 14-16 tuổi, điều đó có nghĩa là một phần năm thời gian cuộc đời sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến toàn bộ thời gian còn lại", Yu Shaozhen nhắc nhở, "một khi đã mất, chắc chắn sẽ không bù đắp được".

Có hai giai đoạn tăng trưởng nhanh chóng trong quá trình lớn lên của trẻ - lúc nhỏ và thiếu niên. Trẻ từ 1 đến 3 tuổi có thể cao thêm khoảng 46 cm và tăng 25-28 cm trong ba năm tiếp theo. Trong khoảng thời gian ngắn sáu năm này, trẻ có thể cao thêm 74 cm.

Giai đoạn thứ hai trẻ cao lên mạnh mẽ là thời niên thiếu. Hai giai đoạn này là điều quan trọng để xác định chiều cao của tuổi trưởng thành.

Theo quan điểm của Yu Shaozhen, tuổi dậy thì quan trọng hơn lúc nhỏ: Dù lúc nhỏ trẻ bị ảnh hưởng, nhưng miễn là các yếu tố ảnh hưởng đến việc tăng chiều cao được điều chỉnh kịp thời, thì trẻ vẫn có đủ thời gian để bắt kịp sự phát triển và thậm chí đuổi kịp các bạn cùng độ tuổi. Trong giai đoạn dậy thì, xương dần dần đóng lại, việc bỏ lỡ ở thời kỳ này đồng nghĩa trẻ đã bỏ qua giai đoạn vàng để cao lên đột ngột.

Một lượng lớn các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng việc thiếu ngủ dài ngày và không tham gia các môn thể thao ngoài trời có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc tiết hormone tăng trưởng, từ đó ảnh hưởng đến xương, không tạo ra được sự kích thích lành tính. Nhịp sống cường độ cao kéo dài và thói quen ăn uống không hợp lý, không hoạt động có thể gây ra béo phì ở trẻ, dẫn đến rối loạn dậy thì sớm, bệnh chuyển hóa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự tăng trưởng và phát triển.

"Chúng ta nên học hỏi kinh nghiệm nuôi dạy con cái ở nước ngoài", Yu Shaoxuan khuyến cáo. Ông cho rằng ở nhiều nước phương Tây, không có việc "dạy học" với nhóm trẻ mầm non, và hầu hết tất cả chúng đều khỏe mạnh, phát triển nhanh theo quy luật tự nhiên. Từ tiểu học đến trung học cơ sở, thời gian học của trẻ về cơ bản được kiểm soát trong 5-6 tiếng mỗi ngày, và thời gian khác để trẻ vận động, có sở thích riêng, giúp trẻ tăng trưởng tự do và lành mạnh.

Trước 14 tuổi, trẻ sẽ lớn nhanh khi chúng có đủ thời gian ngủ, tập thể dục tốt, dinh dưỡng hợp lý và thói quen tốt, không có các yếu tố ảnh hưởng đến chiều cao. Sau khi vào cấp ba, việc học trở nên nặng nề hơn, nhưng vào thời điểm này, toàn bộ sự tăng trưởng về cơ bản đã kết thúc. Do vậy, với một cơ thể khỏe mạnh, cao lớn, trẻ có thể chịu được áp lực học tập lớn hơn.

Thuận An

Bác sĩ chỉ ra nguyên nhân trẻ thấp lùn, nhiều cha mẹ giật mình Gene di truyền chỉ quyết định 25% chiều cao trưởng thành, việc cho trẻ ăn dặm quá sớm, bế ẵm quá nhiều, bổ sung quá ...