Tập trận bất ngờ tại Bắc Cực, Nga triển khai tổ hợp Bastion và hé lộ vũ khí kế nhiệm Zircon Mach 9 khiến phương Tây choáng váng.
Trong động thái cho thấy tham vọng kiểm soát hoàn toàn các tuyến hàng hải băng giá vùng cực, Hải quân Nga vừa tiến hành cuộc tập trận Zapad-2025 với tâm điểm là các tổ hợp tên lửa hành trình chống hạm Bastion triển khai trên quần đảo Franz Josef Land.
Sức mạnh của Bastion
Những bệ phóng cơ động này chỉ mất vài phút để chiếm lĩnh vị trí chiến đấu giữa băng tuyết rồi khai hỏa loạt tên lửa P-800 với tốc độ Mach 2,5, vút đi trên quỹ đạo bám biển để xuyên thủng lá chắn phòng không, đánh trúng các mục tiêu giả định cách xa tới 800 km.

Phóng tên lửa P-800 từ hệ thống phòng thủ bờ biển Bastion. Ảnh Reporter
Bằng cách dựng lên vùng hạn chế tiếp cận kéo dài hơn 600 km dọc bờ biển, Moskva đang chứng minh năng lực biến những dải đất lạnh giá thành “pháo đài tên lửa” thực thụ, nơi bất kỳ hạm đội phương Tây nào tiến vào cũng sẽ phải đối mặt với đòn tập kích tốc độ cao gần như không thể đỡ nổi.
Sau khi Liên Xô tan rã, hạm đội tàu chiến mặt nước Nga từng co lại đáng kể, buộc Moskva phải tìm cách tạo lợi thế phi đối xứng bằng các hệ thống phòng thủ bờ.
Bastion đã trở thành mũi nhọn trong chiến lược đó, tận dụng sức mạnh của đạn P-800 Oniks - loại tên lửa được dẫn đường quán tính, bật radar chủ động ở pha cuối để khóa mục tiêu, cơ động gắt nhằm né tránh đánh chặn và lao vào mục tiêu với đầu đạn nặng 250 kg ở tốc độ gấp hơn hai lần âm thanh.
Phiên bản nâng cấp P-800M với khả năng chuyển hướng linh hoạt và tầm bắn mở rộng hơn tiếp tục giúp Nga duy trì vị thế dẫn đầu tuyệt đối trong lĩnh vực tên lửa hành trình chống hạm, nơi các đối thủ phương Tây vẫn chưa thể tạo ra loại vũ khí tương đương cả về tốc độ lẫn khả năng sống sót.
Zircon Mach 9: mũi tên siêu thanh mở ra kỷ nguyên mới cho Hải quân Nga
Nếu Bastion với đạn P-800 tạo thành tuyến phòng thủ ven biển dày đặc, thì tên lửa Zircon lại mang đến năng lực tấn công tầm xa chưa từng có cho Hải quân Nga, đe dọa đảo lộn cán cân sức mạnh trên biển. Đây là dòng tên lửa hành trình chống hạm siêu thanh đầu tiên trên thế giới được đưa vào trực chiến, với lô đầu tiên bàn giao từ tháng 12/2019.
Dù Zircon mới chỉ được triển khai trên tàu mặt nước và tàu ngầm, Moskva vẫn đang phát triển một hệ thống phóng mặt đất cơ động tương tự Bastion để biến vũ khí này thành “lá chắn” bảo vệ toàn bộ các tuyến duyên hải chiến lược.

Phóng tên lửa hành trình chống hạm siêu thanh Zircon. Ảnh Defense Express
Với khả năng bay ở tốc độ Mach 9, nhanh gấp gần bốn lần P-800, vươn tới mục tiêu cách 1.000 km chỉ trong vài phút, đồng thời thực hiện các động tác cơ động gắt khi đang bay siêu thanh để né tránh đánh chặn, Zircon gần như không thể bị bắn hạ bởi các hệ thống phòng thủ tiên tiến nhất của Mỹ và NATO.
Trong khi đó, P-800 được dự đoán vẫn sẽ tiếp tục được sản xuất để duy trì mật độ hỏa lực cao với chi phí rẻ hơn đáng kể so với Zircon, giúp Nga có thể rải dày mạng lưới phòng thủ ven biển trải dài hàng nghìn kilômét từ Bắc Cực đến Viễn Đông.
Moskva từng phát triển biến thể không đối hải của P-800 để xuất khẩu cho Không quân Ấn Độ dưới tên gọi BrahMos, dù dòng này chưa từng được biên chế trong nước và hiện cũng đang phát triển biến thể phóng từ máy bay của Zircon để mở rộng khả năng răn đe đa hướng.
Việc đồng thời duy trì hai dòng tên lửa hành trình chống hạm ở hai phân khúc khác nhau cho phép Hải quân Nga vừa áp đảo đối phương bằng đòn đánh nhanh từ xa, vừa bảo vệ vững chắc lãnh hải bằng mạng lưới hỏa lực dày đặc. Trong bối cảnh băng tan mở ra các tuyến vận tải mới qua Bắc Cực và tài nguyên khu vực này ngày càng trở thành mục tiêu tranh giành, “bức tường tên lửa” Bastion-P800 kết hợp với “mũi tên siêu thanh” Zircon đang giúp Nga thiết lập ưu thế vượt trội ở vùng cực Bắc.
https://vtcnews.vn/cap-doi-sat-thu-bac-cuc-cua-nga-thach-thuc-ham-doi-phuong-tay-ar966204.html
Ngày đăng: 09:30 | 19/09/2025
Lê Hưng(Military Watch) / VTC News