Bộ Công an đang lấy ý kiến dự thảo thông tư quy định về cấp, thu hồi đăng ký, biển số xe cơ giới thay thế Thông tư 58/2020/TT-BCA. Theo đó, điểm mới nổi bật đó là quản lý biển số theo định danh.
Biển số định danh là “biển số sẽ theo người”
Cụ thể, biển số định danh là biển số xe được cấp và được quản lý theo mã định danh của chủ xe. Biển số định danh là biển số có ký hiệu số seri, kích thước biển số và số màu biển số, theo quy định của Thông tư về đăng ký xe. Đối với chủ xe là công dân Việt Nam, biển số xe được quản lý theo số định danh cá nhân. Còn đối với chủ xe là người nước ngoài thì biển số xe được quản lý theo số định danh của người nước ngoài do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập hoặc số thẻ thường trú, số thẻ tạm trú. Còn đối với chủ xe là cơ quan, tổ chức thì biển số xe được quản lý theo mã số thuế. Trường hợp không có mã số thuế thì được quản lý theo mã định danh điện tử của tổ chức do hệ thống định danh và xác thực điện tử xác lập.
Cá nhân từ đủ 15 tuổi trở lên thì được đăng ký xe. Trường hợp người từ đủ 15 tuổi đến dưới 18 tuổi thì phải được cha hoặc mẹ hoặc người giám hộ đồng ý và ghi rõ việc đồng ý trong giấy khai đăng ký xe. Xe cơ giới có nguồn gốc hợp pháp, bảo đảm tiêu chuẩn chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường thì được đăng ký, cấp một bộ biển số xe theo quy định tại Thông tư này.
Chủ xe là tổ chức, cá nhân có trụ sở, nơi cư trú (nơi đăng ký thường trú, tạm trú) tại địa phương nào thì đăng ký xe tại cơ quan đăng ký xe thuộc địa phương đó. Trừ các trường hợp: Đối với địa bàn đặc thù, căn cứ tình hình thực tế số lượng xe đăng ký, tính chất địa bàn, khoảng cách địa lý, Giám đốc Công an cấp tỉnh thống nhất với Cục Cảnh sát giao thông quyết định tổ chức đăng ký xe như sau: Đối với cấp xã có số lượng xe môtô đăng ký mới dưới 150 xe/năm, giao Công an cấp xã đó trực tiếp đăng ký xe hoặc giao cho Công an cấp huyện, Công an cấp xã đã được phân cấp đăng ký xe tổ chức đăng ký xe theo cụm; Đối với cấp xã có số lượng xe vượt quá khả năng đăng ký của Công an cấp xã thì ngoài Công an cấp xã đó trực tiếp đăng ký xe, có thể giao Công an cấp huyện, Công an cấp xã liền kề đã được phân cấp đăng ký xe hỗ trợ tổ chức đăng ký xe theo cụm cho tổ chức, cá nhân trong nước có trụ sở, nơi cư trú tại địa bàn.
Chủ xe chuyển nơi cư trú được giữ biển định danh
Trường hợp xe hết niên hạn sử dụng, hư hỏng hoặc chuyển quyền sở hữu xe thì biển số định danh của chủ xe được cơ quan đăng ký xe thu hồi và cấp lại khi chủ xe đăng ký xe khác thuộc sở hữu của mình. Biển số định danh được giữ lại cho chủ xe trong thời hạn 5 năm, kể từ ngày thu hồi; quá thời hạn trên nếu chủ xe không đăng ký biển số định danh được giữ lại cho xe khác thì cơ quan đăng ký xe sẽ đưa biển số đó vào kho biển số để thực hiện việc đăng ký xe và định danh biển số này cho chủ xe khác theo quy định. Trường hợp chủ xe chuyển trụ sở, nơi cư trú sang tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương khác thì được giữ lại biển số định danh đó, không phải thực hiện thủ tục đổi biển số xe.
Việc nhận kết quả đăng ký xe được thực hiện thông qua dịch vụ bưu chính công ích hoặc trực tiếp tại cơ quan đăng ký xe theo nhu cầu của chủ xe. Trường hợp thực hiện dịch vụ công trực tuyến toàn trình thì người làm thủ tục nhận kết quả xác thực trên cổng dịch vụ công.
Tổ chức, cá nhân trúng đấu giá biển số xe ôtô được lựa chọn đăng ký, cấp biển số xe ôtô trúng đấu giá tại Phòng Cảnh sát giao thông nơi chủ xe có trụ sở, cư trú hoặc tại Phòng Cảnh sát giao thông quản lý biển số xe ôtô trúng đấu giá đó.
Chủ xe phải giữ lại đăng ký và biển số khi chuyển nhượng xe
Theo dự thảo thông tư trên, khi chuyển nhượng xe, chủ xe phải giữ lại giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe mà không giao cho người nhận chuyển quyền sở hữu xe. Giấy đăng ký xe và biển số phải nộp cho cơ quan đăng ký xe làm thủ tục thu hồi. Riêng trường hợp chuyển quyền sở hữu xe kèm theo biển số xe ôtô trúng đấu giá thì chủ xe nộp cho cơ quan đăng ký xe giấy chứng nhận đăng ký xe để làm thủ tục thu hồi giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe.
Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày làm giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe, chủ xe phải làm thủ tục thu hồi. Trường hợp quá thời hạn mà chủ xe không làm thủ tục thu hồi hoặc giao giấy chứng nhận đăng ký xe, biển số xe cho tổ chức, cá nhân nhận chuyển quyền sở hữu xe (sau đây gọi chung là người mua xe) làm thủ tục thu hồi thì trước khi giải quyết cơ quan đăng ký xe ra quyết định xử phạt về hành vi không làm thủ tục thu hồi theo quy định.
Trường hợp chủ xe không làm thủ tục thu hồi sau khi chuyển quyền sở hữu thì phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về các hành vi vi phạm liên quan đến xe đó. Sau khi chủ xe làm thủ tục thu hồi, người mua xe làm thủ tục đăng ký sang tên xe khi có nhu cầu tham gia giao thông. Đại tá Nguyễn Quang Nhật, Trưởng phòng Hướng dẫn tuyên truyền, điều tra, giải quyết tai nạn giao thông, Cục CSGT cho biết, ví dụ việc không may gây tai nạn hoặc vi phạm bị camera phạt nguội ghi lại, biên bản sẽ trực tiếp gửi về chủ cũ bởi biển số đã quản lý theo định danh, gắn với người. Đồng thời, trên cơ sở dữ liệu cũng sẽ lưu trữ hồ sơ để quản lý đâu là biển bấm ngẫu nhiên và đâu là biển trúng đấu giá.
Trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày xe hết niên hạn sử dụng, xe hỏng không sử dụng được, xe bị phá hủy do nguyên nhân khách quan, chủ xe hoặc người đang sử dụng phải khai báo trên Cổng dịch vụ công và nộp giấy chứng nhận đăng ký, biển số xe cho cơ quan đăng ký xe hoặc Công an cấp xã (không phụ thuộc nơi cư trú của chủ xe) để làm thủ tục thu hồi.
Tạo thuận lợi tối đa cho người dân
Theo Đại tá Nguyễn Quang Nhật, đây là quy định bước đầu để tiến tới cấp đăng ký xe điện tử, sẽ tạo thuận lợi hơn trong việc tích hợp với ứng dụng định danh điện tử VneiD, người dân không phải mang nhiều loại giấy tờ khi tham gia giao thông cũng như khi thực hiện thủ tục hành chính hoặc khi giao dịch trên môi trường điện tử, giảm thời gian và chi phí đi lại của người dân nhưng vẫn đảm bảo thông tin chính xác, nhanh chóng và hiệu quả;
Khi chuyển quyền sở hữu xe, người dân được giữ lại số biển số đó (có thể là biển số yêu thích, gắn theo ngày sinh, ngày kỷ niệm...) để đăng ký cho xe khác thuộc quyền sở hữu của mình; không phải đổi biển khi di chuyển đi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khác. Việc cấp biển số định danh, quản lý theo mã định danh của chủ xe, giúp cơ quan Nhà nước trong công tác quản lý được nhanh chóng, thuận lợi, giảm thiểu nguồn nhân lực, tiết kiệm thời gian, giảm bớt chi phí lưu trữ, góp phần thực hiện có hiệu quả chuyển đổi số quốc gia.
Đại tá Nguyễn Quang Nhật cho biết thêm, việc thực hiện quản lý biển số theo định danh chỉ thực hiện đối với biển 5 số, bao gồm cả ôtô và xe máy. Biển số vẫn được cấp cho người dân theo quy trình như hiện nay, chỉ khác về cách quản lý. Không làm phát sinh thêm bất kỳ thủ tục nào. Nói cách khác, trước đây xe nào biển đó, giờ thì người nào biển đó và “biển số sẽ đi theo người”.
“Tôi lấy ví dụ khi cấp và quản lý biển số xe theo mã số định danh cá nhân cho ông X, thì khi bán xe, ông này phải giữ lại biển số và đăng ký xe rồi nộp cho cơ quan Công an. Khi ông X mua xe mới, Công an sẽ cấp lại biển số cũ mà trước đây ông X đã nộp lại. Cơ quan Công an chỉ làm giấy tờ đăng ký xe mới với số khung, số máy của chiếc xe này. Tức là chủ phương tiện có thể đổi xe nhưng biển số xe sẽ được giữ nguyên. Quá 5 năm sau khi bán xe, nếu ông X không mua xe mới để gắn biển số đã đăng ký theo mã định danh cá nhân vào, thì cơ quan chức năng sẽ thu hồi số biển số định danh này” – Đại tá Nguyễn Quang Nhật nêu.
Việc quản lý đăng ký xe theo mã định danh sẽ tiến tới việc sử dụng đăng ký xe điện tử, tích hợp trên ứng dụng VneID, người dân sẽ không phải mang nhiều giấy tờ khi ra đường. Đồng thời việc này cũng giải quyết được tình trạng xe không chính chủ thời gian qua, gây khó khăn cho việc xử lý và đảm bảo TTATGT.
Được biết, theo dự thảo, những biển số được cấp ngẫu nhiên (không qua đấu giá) đều là biển số định danh. Do vậy khi bán xe, chủ xe phải giữ lại và không được bán xe với biển số kèm theo. Tuy nhiên, ôtô gắn biển số trúng đấu giá sẽ được bán biển số kèm theo xe như hiện hành vì đây là nội dung về quyền của người trúng đấu giá biển số đã được Quốc hội quy định rõ trong Nghị quyết số 73/2022. Theo Đại tá Nguyễn Quang Nhật, trước mắt, cơ quan chức năng không giới hạn biển số người dân được sở hữu bởi mỗi biển chỉ được gắn lên một chiếc xe. “Chúng ta không thể giới hạn người dân sở hữu bao nhiêu phương tiện được” – Đại tá Nguyễn Quang Nhật cho biết.
Ngày đăng: 09:52 | 29/06/2023
Phương Thuỷ / cand.com.vn