Các kịch bản của thượng đỉnh Mỹ - Triều tại Hà Nội

Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un tại hội nghị thượng đỉnh đầu tiên ở Singapore hồi tháng 6 năm ngoái. Ảnh: Reuters.

Người phát ngôn Nhà Trắng Sarah Sanders hôm nay xác nhận Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ gặp riêng Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un vào tối 27/2 tại Hà Nội, sau đó hai lãnh đạo dùng bữa tối cùng các cố vấn. Các cuộc họp tiếp theo giữa Tổng thống Mỹ và Chủ tịch Triều Tiên sẽ diễn ra vào ngày 28/2.

Trong lúc dư luận thế giới bày tỏ kỳ vọng về một thỏa thuận lịch sử có thể được đưa ra sau hội nghị, giới quan sát quốc tế tỏ ra thận trọng hơn và dự đoán nhiều kịch bản xảy ra với cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Triều lần hai này, theo AFP.

Đặc phái viên Mỹ về Triều Tiên Stephen Biegun cùng người đồng cấp Triều Tiên Kim Hyok-chol đã có hàng loạt cuộc thảo luận chi tiết để đặt nền móng cho những phiên làm việc của hai lãnh đạo dự kiến diễn ra vào ngày 27-28/2 tại Hà Nội.

Bởi vậy, Viping Narang, phó giáo sư tại Học viện Công nghệ Massachusetts, Mỹ cho rằng hội nghị thượng đỉnh Trump - Kim lần này sẽ gần như không thể đổ vỡ hoàn toàn "bởi cả ông Trump và ông Kim đều đặt nhiều tâm huyết cho sự kiện".

Một quan chức Nhà Trắng trước đó cho hay cuộc gặp này là kết quả của một quá trình thảo luận nghiêm túc, liên tục giữa Mỹ và Triều Tiên, được khởi động ngay sau hội nghị thượng đỉnh đầu tiên ở Singapore tháng 6/2018. Việc Chủ tịch Kim Jong-un thực hiện hành trình khoảng 4.000 km bằng tàu hỏa để tới Việt Nam dự hội nghị cũng cho thấy mong muốn đạt được thành quả trong đàm phán với Mỹ của ông.

Nhưng hội nghị đạt được kết quả như thế nào lại là một câu chuyện khác. Hội nghị thượng đỉnh đầu tiên giữa lãnh đạo Mỹ - Triều ở Singapore khép lại với một tuyên bố chung khẳng định hai bên thống nhất hướng tới mục tiêu "phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên". Tuy nhiên, Washington và Bình Nhưỡng lại có cách hiểu khác nhau về khái niệm trên, dẫn tới việc tiến trình đàm phán chưa có nhiều kết quả rõ rệt.

Jung Pak, cựu chuyên gia phân tích tại Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA), hiện công tác tại Viện Brookings, cho rằng nếu hội nghị thượng đỉnh Hà Nội chỉ đạt được một thỏa thuận tương tự như ở Singapore, đó sẽ là một thất bại đối với Tổng thống Trump.

"Một tuyên bố mơ hồ về ý định nhưng có rất ít hành động cụ thể mà mỗi bên cam kết thực hiện rõ ràng là một thất bại", Pak nhận xét.

Song Narang cho rằng việc "lặp lại lịch sử" ở Singapore sẽ là một kết quả mà Triều Tiên mong muốn bởi họ tiếp tục không phải đối mặt với những ràng buộc trong khi vẫn phô trương được hình ảnh. Theo ông, các nội dung thảo luận tại hội nghị thượng đỉnh càng ít chi tiết lại là thành công càng lớn với Triều Tiên. "Nhưng với Mỹ, hội nghị thành công là khi các phiên thảo luận cấp cao mang đến được những kết quả cụ thể".

Một nhà ngoại giao phương Tây giấu tên cho hay nếu hội nghị thượng đỉnh lần hai không đạt được bước tiến triển đáng kể nào thì những quan chức với tư tưởng cứng rắn quanh Tổng thống Trump như Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton sẽ có cớ để gia tăng áp lực thuyết phục ông chủ Nhà Trắng chấm dứt đối thoại và tiếp tục tập trung gây sức ép.

Chuyên gia đánh giá dù đội ngũ của Trump chuẩn bị cho ông tốt đến đâu, với phong cách đàm phán của mình, Tổng thống Mỹ vẫn có thể khước từ những lời khuyên từ các cố vấn để hành động theo "bản năng" của mình. Một kịch bản như vậy sẽ không được chào đón bởi giới chức ở Washington, những người đã dành hàng thập kỷ cố gắng nghiên cứu về Triều Tiên, cây bút Francesco Fontemagg từ AFP bình luận.

"Thất bại là khi Mỹ cho đi nhiều hơn nhận về", Abraham Denmark, giám đốc chương trình châu Á tại Trung tâm Học giả Quốc tế Woodrow Wilson, nhận định.

Denmark cho rằng nếu Tổng thống Trump đưa ra tuyên bố kết thúc cuộc Chiến tranh Triều Tiên 1950-1953, đây sẽ là "một bước nhượng bộ quan trọng và không nên được đưa ra một cách quá dễ dàng".

Một nỗi lo âu khác đối với Hàn Quốc và Nhật Bản là tại hội nghị, Trump sẽ chỉ thống nhất một thỏa thuận hướng tới hạn chế tên lửa đạn đạo xuyên lục địa Triều Tiên nhắm vào lục địa Mỹ mà không bao gồm các vũ khí tầm ngắn hơn có thể đe dọa hai quốc gia này.

Tokyo và Seoul càng có cớ để lo lắng khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo từng không ít lần nhắc đến việc hội nghị thượng đỉnh với Triều Tiên là một cách để bảo vệ người dân Mỹ.

Tuy nhiên, các quan sát viên cũng cho rằng hội nghị thượng đỉnh lần này vẫn có thể tạo ra kết quả tốt đẹp nhất là một thỏa thuận từng bước, có thể kiểm chứng, trong đó Triều Tiên cam kết chấm dứt chương trình hạt nhân. Bước đầu tiên là việc ngừng hoạt động tất cả các bãi thử hạt nhân, tên lửa và phá hủy vài cơ sở trong số chúng, theo Denmark.

Narang đánh giá việc phá hủy khu phức hợp Yongbyon, trung tâm hạt nhân chính của Triều Tiên, sẽ đánh dấu một bước tiến quan trọng.

Nhưng sau cùng, điều kiện cốt lõi Washington phải đạt được là Triều Tiên cần đồng ý để các thanh sát viên quốc tế vào nước này kiểm chứng quá trình phi hạt nhân hóa.

Đổi lại, Mỹ có thể mở văn phòng liên lạc ở Bình Nhưỡng như một bước đi hướng tới thiết lập mối quan hệ ngoại giao đầy đủ hoặc tuyên bố kết thúc chiến tranh.

Mục tiêu cấp bách nhất của Chủ tịch Kim Jong-un là xóa bỏ các lệnh trừng phạt quốc tế để Triều Tiên có thể tập trung vào nhiệm vụ phát triển kinh tế. Nhưng Mỹ đến nay vẫn khẳng định rằng họ sẽ không nới lỏng hoặc dỡ bỏ lệnh trừng phạt cho đến khi Triều Tiên phi hạt nhân hóa hoàn toàn.

Phát biểu trước các thống đốc Mỹ tại Nhà Trắng hôm qua, Tổng thống Trump khẳng định ông không thúc ép Triều Tiên về tiến trình phi hạt nhân hóa, nhưng cũng sẽ không gỡ bỏ các lệnh trừng phạt đối với Bình Nhưỡng. Trong khi đó, các chuyên gia của trang 38 North cho hay họ không phát hiện thấy bất cứ dấu hiệu nào cho thấy lò phản ứng hạt nhân công suất 5 megawatt tại khu phức hợp hạt nhân Yongbyon của Triều Tiên đang hoạt động.

Chủ tịch Triều Tiên Kim Jong-un đến ga Đồng Đăng, Lạng Sơn, sáng nay. Ảnh: Giang Huy.

Vũ Hoàng

Lịch trình chính thức của thượng đỉnh Mỹ Triều ngày đầu Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump và nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un sẽ bắt đầu hội nghị thượng đỉnh ...

Hà Nội cấm những tuyến đường nào phục vụ thượng đỉnh Mỹ - Triều? Công an Hà Nội cấm và hạn chế hàng loạt tuyến đường trung tâm, các tuyến dẫn về nhiều khách sạn, để phục vụ hội ...