Bãi rác Nam Sơn – bài toán khó giải của Hà Nội

Chủ tịch Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đã từng ca ngợi dự án xử lý rác ở Nam Sơn mang tính “tiên phong” của cả nước- đó là vào năm 2010. Kết quả là đến giờ, sau 10 năm, Hà Nội vẫn tiên phong xử lý rác theo kiểu “đi vào lòng đất” (chôn lấp).

Còn người dân Nam Sơn, với việc chặn xe rác lần thứ 15, vẫn đang phải hy sinh cuộc sống của mình.

“Hy sinh”, là từ dùng của Bí thư Thành uỷ Vương Đình Huệ khi nói về những người dân Nam Sơn. Một sự hy sinh đáng trân trọng để giải quyết vấn đề vệ sinh môi trường cho cả thành phố.

Nhớ năm 2017, khi cơn “bão ruồi” tấn công dân Nam Sơn, cả nước choáng váng chứng kiến những hình ảnh tận khổ: Hàng triệu con ruồi bu đen nhà dân. Đến mức dân phải dùng bẫy chuột, trải rộng như chiếu. Đến mức ăn cơm phải mắc màn. Đến mức, ruồi tính bằng kg. Đúng là dân Nam Sơn đang phải hy sinh cuộc sống của mình

Chia sẻ về vấn đề sức khỏe của người dân sống xung quanh bãi rác Nam Sơn, tiến sĩ Hoàng Dương Tùng, Nguyên Phó Tổng Cục trưởng Tổng cục Môi trường, Bộ TN&MT nhận định sức khỏe của người dân chắc chắn bị ảnh hưởng.

"Thứ nhất là nước rỉ rác nếu không xử lí kỹ sẽ thấm vào mạch nước ngầm, trong khi người dân thường sinh hoạt bằng nước giếng. Thứ hai là mùi rác thải rất khó chịu, kèm theo ruồi, nhặng, muỗi làm ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân. Vì những lí do trên mà người ta bắt buộc phải di dời người dân khỏi khu vực cạnh bãi rác", Tiến sĩ Tùng nói.

Việc họ bất đắc dĩ phải chặn xe rác, có lẽ là vì không thể chịu thêm được nữa. Nhưng chắc chắn đó chưa phải là cuối cùng khi các dự án xử lý rác vẫn đang ì ạch chậm tiến độ. Hà Nội đang thải ra 7.000 tấn rác mỗi ngày, 89% trong đó xử lý bằng cách chôn lấp. Kể ra cũng là một thứ “tiên phong”, trong bối cảnh toàn quốc 71% rác thải xử lý theo hình thức chôn lấp (số liệu từ đợt tổng rà soát, kiểm tra các bãi rác, khu xử lý trên cả nước năm 2019). Chôn đến ngót 90% số rác thì không ô nhiễm mới lạ. Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Môi trường Hoàng Văn Thức từng cho biết: Cứ 1m3 rác chôn xuống đất sẽ sinh ra 1,3 m3 nước rỉ rác.

Giải pháp xử lý bằng công nghệ đốt thì thật ra ai cũng biết. Năm 2010, khi dự lễ khởi công nhà máy xử lý rác ở Nam Sơn, Chủ tịch TP Nguyễn Thế Thảo thậm chí còn ca ngợi đó là “dự án tiên phong” của không chỉ Hà Nội mà là của cả nước. Một dự án sẽ “giảm thiểu ô nhiễm môi trường khu vực”...

6 năm sau đó, ngày 16/6/2016, người dân Nam Sơn lần đầu tiên chặn xe chở rác vì vướng mắc cơ chế, vì ô nhiễm không chịu nổi.

Và đến giờ, cả 4-5 dự án xử lý rác được kêu gọi đầu tư theo hình thức BOT vẫn đang ì ạch. Để đến bây giờ, dân vẫn đang phải hy sinh, còn Nam Sơn như một nan đề.

Liên quan đến việc người dân chặn đường vào Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn, trong hai ngày vừa qua (25 và 26/10), Bí thư Thành uỷ Vương Đình Huệ đã chủ trì cuộc họp với các bên liên quan. Đến chiều 26/10, Thành ủy Hà Nội đã ban hành Thông báo số 03-TB/TU về “Kết luận của đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy về tình hình liên quan đến Khu liên hợp xử lý chất thải Nam Sơn”.

Bí thư Vương Đình Huệ nhấn mạnh, người dân Sóc Sơn chịu thiệt thòi để phục vụ việc thu gom rác, giải quyết vấn đề vệ sinh môi trường cho cả thành phố là điều rất đáng trân trọng.

Thành phố đã có các cơ chế, chính sách có lợi nhất cho người dân về bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng, bố trí tái định cư, bảo đảm các quy định pháp luật. Tuy nhiên, huyện Sóc Sơn và các sở, ngành chưa làm hết trách nhiệm với người dân, thậm chí còn tình trạng né tránh, đùn đẩy trách nhiệm. Việc phối hợp giữa huyện Sóc Sơn với các sở, ngành của thành phố thiếu chặt chẽ, hiệu quả dẫn đến việc triển khai các công việc chậm trễ. Công tác thu gom, vận chuyển rác thải; việc điều hành hoạt động của bãi rác chưa tốt, gây ô nhiễm môi trường, bức xúc trong nhân dân.

Bí thư Vương Đình Huệ cũng yêu cầu chủ đầu tư dự án Nhà máy điện rác Sóc Sơn sớm hoàn thành và chuẩn bị các điều kiện cần thiết để kịp thời đưa dự án vào vận hành, khai thác.

Phóng viên (t/h)

Hà Nội ngập rác khi dân chặn xe vào bãi rác Nam Sơn

Bãi rác lớn nhất Hà Nội bị chặn

Hà Nội: Những quận nào đã thu dọn xong rác thải tồn đọng trong nội đô?