Cuộc đua năm nay vốn đã được xem là hành trình đầy kịch tính vì Trump tiếp tục tham gia, nhưng không ai ngờ Covid-19 có thể đảo lộn chiến dịch của ông đến vậy.
Vào đầu năm, mọi thứ diễn ra êm đẹp với ông Trump. Thượng viện tha bổng Trump ngày 5/2, đặt dấu chấm hết cho quá trình xem xét bãi nhiệm từ cuối năm 2019. Trước đó, cuộc điều tra của công tố viên đặc biệt Robert Mueller cho thấy không có bằng chứng để kết luận chiến dịch tranh cử của ông đã thông đồng với Nga. Nền kinh tế đang bùng nổ, triển vọng tái đắc cử của Trump tương đối mạnh mẽ.
Nhưng khi mọi thứ có vẻ tốt đẹp hơn đối với Tổng thống, ca nhiễm nCoV bắt đầu gia tăng ở California và Tây Bắc Thái Bình Dương.
 |
|
Tổng thống Trump (phải) và ứng viên đảng Dân chủ Joe Biden. Ảnh: AP/AFP. |
Khi mới khởi động chiến dịch tranh cử, Biden chưa hẳn đã là ứng viên sáng giá nhất của đảng Dân chủ. Sau khi có kết quả đáng thất vọng trong các cuộc bỏ phiếu vòng bầu cử sơ bộ ở Iowa và New Hampshire, tương lai có vẻ ảm đạm đối với chiến dịch tranh cử của Biden. Nhưng các phụ tá tin rằng mọi thứ sẽ xoay chuyển sau khi nhiều người Mỹ gốc Phi đi bỏ phiếu.
Và họ đã đúng, Biden thắng lớn ở Nam Carolina ngày 29/2, khiến một số đối thủ ngay lập tức rút khỏi cuộc đua và tạo tiền đề để ông giành được đề cử của đảng Dân chủ vài tuần sau đó. Biden chứng minh được mình là ứng viên phù hợp nhất để thu hút các cử tri ôn hòa ở vùng Trung Tây và những nơi khác từ tay Trump.
Sau nhiều tuần hạ thấp mối nguy hiểm của Covid-19, khi số ca nhiễm tăng vọt trong nước, Trump có một bài phát biểu hiếm hoi từ Phòng Bầu dục trong nỗ lực trấn an dư luận ngày 11/3. Hai ngày sau, ông tuyên bố tình trạng khẩn cấp toàn quốc. Covid-19 đã định hình lại cuộc sống của người Mỹ, khiến trường học, doanh nghiệp và nhà hàng đóng cửa, hàng triệu người phải ở nhà và trở thành vấn đề nổi cộm của mùa bầu cử năm 2020. Đại dịch cũng cản trở Trump và Biden đi vận động trong nhiều tháng.
Sau khi các đối thủ lần lượt rút khỏi cuộc đua, đối thủ cuối cùng còn lại của Biden trong vòng bầu cử sơ bộ là Bernie Sanders. Ngày 8/4, Sanders chấm dứt chiến dịch tranh cử và hậu thuẫn Biden vài ngày sau đó, giúp cho đảng Dân chủ không lâm vào tình trạng lục đục nội bộ như 4 năm trước, khi Sanders từ chối nhận thua trước Hillary Clinton cho đến khi đại hội đảng diễn ra.
Động thái của Sanders giúp Biden chuyển trọng tâm sang cuộc tổng tuyển cử khi còn 7 tháng nữa đến Ngày bầu cử. Biden đã cố gắng lấy lòng những người ủng hộ Sanders, thành lập một loạt các nhóm làm việc về chính sách bao gồm những tiếng nói cấp tiến.
Khi gần 50.000 người đã chết vì Covid-19, ngày 23/4, tại cuộc họp báo hàng ngày về Covid-19, Trump nêu ý tưởng nghiên cứu tiêm chất khử trùng như thuốc tẩy vào cơ thể để tiêu diệt virus. Các chuyên gia y tế cộng đồng nhanh chóng cảnh báo công chúng rằng làm như vậy sẽ rất độc hại. Trump sau đó giải thích rằng ông nói đùa.
Tuy nhiên, bình luận của ông bị chỉ trích nặng nề và là một trong những yếu tố khiến Nhà Trắng vài ngày sau đó đình chỉ tổ chức họp báo, mặc dù các cuộc thăm dò dư luận hồi tháng 4 cho thấy sự tán thành của công chúng đối với cách Trump xử lý khủng hoảng gia tăng.
Washington là một trong số các thành phố bị rung chuyển bởi các cuộc biểu tình sau cái chết của người da màu George Floyd dưới bàn tay của cảnh sát Minneapolis ngày 25/5.Ngày 1/6, Trump có một bài phát biểu tại Nhà Trắng với chủ đề luật pháp và trật tự và ông đã thúc đẩy thông điệp này trong phần còn lại của chiến dịch tranh cử.
Sau đó, Lực lượng Cảnh sát Công viên Mỹ và Vệ binh Quốc gia đã sử dụng hơi cay giải tán người biểu tình tại công viên bên ngoài Nhà Trắng để Trump đi bộ đến Nhà thờ St. John và chụp ảnh ông cầm một cuốn Kinh thánh. Hình ảnh này gây nhiều tranh cãi khi các cuộc thăm dò cho thấy phần lớn người Mỹ ủng hộ các cuộc biểu tình đòi công bằng chủng tộc. Sự tín nhiệm với Trump nhanh chóng giảm xuống mức thấp nhất trong 7 tháng.
Trong khi đó, chiến dịch của Biden ngày càng "thuận buồm xuôi gió". Biden chọn Thượng nghị sĩ California Kamala Harris làm ứng viên phó tổng thống vào 11/8. Lựa chọn này không phải là điều bất ngờ vì Biden từ lâu đã nói rằng ông sẽ chọn một nữ "phó tướng" và việc chọn một "phó tướng" da màu cũng có thể giúp ông thu hút thêm cử tri gốc Phi.
Harris nhanh chóng chứng tỏ Biden đã chọn đúng người. Bà là một người giàu kinh nghiệm, có khả năng tiếp thêm năng lượng cho cử tri nghiêng về đảng Dân chủ và có khả năng gây quỹ tốt. Chiến dịch của Biden đã có được những khoản đóng góp lớn kể từ khi bà tham gia.
Chưa đầy hai tháng trước Ngày Bầu cử 3/11, nỗi sợ lớn nhất của những người theo chủ nghĩa tự do trở thành sự thật khi thẩm phán tòa án tối cao Ruth Bader Ginsburg qua đời do bệnh ngày 18/9. Trump đã không ngần ngại lấp đầy chỗ trống, đề cử Amy Coney Barrett, người theo chủ nghĩa bảo thủ, vào tòa án. Nếu bà được thông qua, cán cân tại tòa án tối cao Mỹ sẽ càng nghiêng về phe bảo thủ.
Điều này giúp những người bảo thủ có lý do để vui mừng trong một năm đầy thử thách đối với Tổng thống. Nhưng nó cũng khiến các đảng viên Dân chủ, đặc biệt là phụ nữ, thêm ác cảm, trong khi chiến dịch của Biden nhân cơ hội này đẩy mạnh cảnh báo cử tri rằng Đạo luật Chăm sóc Giá cả Phải chăng và quyền phá thai đang bị lung lay.
Khi một loạt cuộc thăm dò cho thấy Biden dẫn trước Trump, Tổng thống cần một cú hích để thay đổi quỹ đạo cuộc đua. Tổng thống bước vào cuộc tranh luận đầu tiên ngày 29/9 với sự hùng hổ nhưng nó phản tác dụng. Ông liên tục ngắt lời Biden và người điều hành Chris Wallace đến mức sự kiện trở nên mất kiểm soát. Ông cũng liên tục công kích gia đình Biden.
Các cuộc thăm dò sau đó cho thấy cử tri dao động không có cảm tình với màn thể hiện của Tổng thống. Ngày 22/10, ông đã kiềm chế hơn trong màn "so găng" cuối với Biden.
Sau nhiều tuần tổ chức các cuộc mít tinh và sự kiện đông người, phớt lờ nhiều khuyến cáo phòng dịch, Trump và một số phụ tá đã nhiễm nCoV vào đầu tháng 10. Quãng thời gian cách ly và điều trị khiến Trump không thể tham gia chiến dịch trong 10 ngày.
Tuy nhiên, thiệt hại lớn hơn có thể là về hình ảnh của Tổng thống. Khi Trump bị đa số người Mỹ đổ lỗi về cách ông xử lý đại dịch, việc ông nhiễm nCoV cho thấy Nhà Trắng bảo vệ Tổng thống quá vụng về. Nó cũng khiến Covid-19 vẫn là vấn đề trọng tâm của đường đua chỉ vài tuần trước Ngày Bầu cử, mặc dù chiến dịch của ông đã cố chuyển sự chú ý sang những chủ đề khác như luật pháp và trật tự hay tòa án tối cao.
Phương Vũ (Theo Reuters)
Ngày đăng: 09:05 | 27/10/2020
/ vnexpress.net